Dziennik historyczny IOH News - Historia

Premiera filmu "Niepodległy - opowieść o Januszu Krupskim" odbyła się w poniedziałek w stołecznym kinie Atlantic. W dokumencie Krupskiego wspominają przyjaciele, współpracownicy i bliscy. Zawiera on także fragmenty wspomnień samego bohatera, nagranych jeszcze przed jego tragiczną śmiercią w 2010 r. w katastrofie smoleńskiej.

W poniedziałek obradowała w Moskwie Polsko-Rosyjska Grupa ds. Trudnych, która poruszyła m.in. kwestię obławy augustowskiej - wciąż nie do końca wyjaśnionej zbrodni popełnionej w 1945 r. na Białostocczyźnie przez sowiecki kontrwywiad wojskowy SMIERSZ na 592 polskich żołnierzach i cywilach.

Briefing poświęcony uroczystości i rocznicy powstania "Żegoty" zorganizował w poniedziałek pełnomocnik premiera ds. dialogu międzynarodowego, ostatni żyjący członek Rady Pomocy Żydom Władysław Bartoszewski.

„Nie wykluczam, że krzyż gdzieś wyrzucono. Milicjanci sami zadzwonili do mnie wczoraj. O 23.30 padła propozycja, żeby tam pojechać i poszukać krzyża. Ale nocą tam nic się nie da zrobić” – powiedział Radiu Swaboda Ramanouski, który w poniedziałek udał się na uroczysko w poszukiwaniu krzyża.

"Z punktu widzenia narodowej prawicy jej działania były w najlepszym razie obojętne" - uważają Dariusz Libionka i Jakub Petelewicz z Centrum Badań nad Zagładą Żydów.

"W krytycznej sytuacji, po raz pierwszy w historii nowożytnej Polski, przedstawiciele kompetentnych, miarodajnych żydowskich organizacji politycznych różnego odcienia, niejednokrotnie z sobą nawet skłóconych, wspólnie z przedstawicielami demokratycznych ośrodków polskiego podziemia podjęli działanie na rzecz ratowania ludzi, i ostrzegania, i zbierania materiałów dotyczących zbrodni hitlerowskich, i kontaktów z wolnym światem. Jest to zjawisko, którego nie znam w żadnym innym kraju okupowanej Europy” – mówił po latach o działalności „Żegoty” jeden z jej działaczy Władysław Bartoszewski.

We wrześniu 1939 r. w Karolewie Niemcy zorganizowali prowizoryczny obóz administrowany przez jednostki ochotniczej formacji parapolicyjnej Selbstschutz, w którym uwięzili Polaków – mieszkańców okolicznych miejscowości. Jak ustalili historycy, jednorazowo przebywało w nim 100-200 osób, które zmuszano do ciężkiej pracy fizycznej i które poddawano rozmaitym represjom.

"Naszym celem jest pokazanie mało znanego oblicza Warszawy, czyli ormiańskiej karty w dziejach miasta. Album ukazuje zarówno dzieje zamierzchłe, jak i okresu współczesny. Pokazuje ewolucję społeczności ormiańskiej na przestrzeni ostatnich pięciu wieków. W naszym bogato ilustrowanym albumie prezentujemy wiele materiałów źródłowych i ikonografii, które nie były wcześniej publikowane" - opowiadał PAP współautor albumu Armen Artwich.

„Na 22 planszach pokazujemy biografię Jana Karskiego, od lat spędzonych w rodzinnym mieście – Łodzi, poprzez studia, czas wojny, kiedy to podjął próbę poinformowania świata o zagładzie Żydów. Przedstawiamy też jego książkę +Story of a Secret State+ oraz życie prywatne. Zdjęcia wykorzystane na wystawie pochodzą m.in. z Muzeum Miasta Łodzi, któremu Karski przekazał wiele osobistych pamiątek” - powiedziała PAP Magdalena Pawlak z MHP, kurator wystawy.

"Armia generała Władysława Andersa była najbardziej niezwykłą armią spośród wszystkich armii alianckich czasu drugiej wojny światowej. Była jedyną składającą się wyłącznie z jeńców, więźniów i zesłańców, jedyną dowodzoną przez jeńców i więźniów, jedyną z armii alianckich, której szlak wiódł przez trzy kontynenty: z Europy przez Azję i Afrykę ponownie do Europy, by zanieść wolność do Polski" - powiedział podczas otwarcia ekspozycji sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Andrzej Krzysztof Kunert.