Rozebrać Ukrainę. Rozważania nad mapą i nie tylko
Józef Rak
Medialny zgiełk wywołany "rozbiorowym" wywiadem ministra Sikorskiego wydaje się robić więcej fal u nas niż gdzie indziej. A już zwłaszcza na Ukrainie. Bo jeśli konflikt na jej wschodzie przyniósł jakieś pozytywne zjawiska (można mówić o wzroście europejskiej świadomości Ukraińców i odwróceniu się od Rosji), z polskiego punktu widzenia pewne jest jedno. W obliczu prawdziwej agresji i wojennego dramatu przestaliśmy w oczach części sąsiadów robić za "czarnego luda", którego rzekomy apetyt na "prastare ruskie ziemie" służył ukraińskim nacjonalistom do budowy własnego znaczenia.
Rozebrać Ukrainę. Rok 1667
Łukasz Wojtach
Cóż to za burzę medialną wywołał były minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski! Jego zdaniem sześć lat temu Władimir Putin miał proponować premierowi Donaldowi Tuskowi rozbiór Ukrainy, w tym przyłączenie Lwowa do Polski! Słowa prezydenta Putina, zapewne prowokacyjnie "żartobliwe" (podobnie jak stwierdzenie, że Ukraina to "sztuczne
państwo"), nie są niczym nowym. A więcej niż raz powtarzał je przecież znany polityczny prowokator, a zarazem harcownik Kremla, Władimir Żyrinowski. Niezależnie od tego, czy rzeczywiście rozbiór Ukrainy wspólnie z Polską był poważnie rozważany w kremlowskich gabinetach w XXI wieku (w co osobiście wątpimy), warto pamiętać, że Ukraińcy są na takie
"przecieki" ogromnie uczuleni. Nie byłoby to bowiem pierwsze podejście rosyjskich i polskich dyplomatów do mapy ziem ukraińskich.
Rok 1921. Andruszów bis... Traktat ryski ukraińskimi oczami
Andrzej Nieuważny
Polski termin "pokój w Rydze" oddaje ulgę po zakończeniu krwawej, acz zwycięskiej wojny, w której nasze wojsko wydarło bolszewikom 18 lat pokoju i niepodległości. Dla siebie i północnych sąsiadów. Jednak w ukraińskich uszach to synonim zdrady. Historycy, tak jak Ihor Nahajewski (1994), piszą o "wielkiej porażce ukraińskiej dyplomacji i grobie niepodległości Państwa Ukraińskiego w czasach nowożytnych. Albowiem w Rydze socjalistyczna Polska i bolszewicka Rosja podzieliły się ukraińskimi ziemiami, jak w Andruszowie 1667 roku".
Lotnik, kryj się!
Witold Czesławowicz
"Zrozumcie, że latanie to taki sport, jego użyteczność dla wojska jest zerowa". Tę
pełną wdzięku frazę wygłosił w 1910 roku... generał Ferdinand Foch. Podobnie
myślało wielu, ale tylko do 1914 roku.
Małe apokalipsy. Eksplozje prochu Wielkiej Armii
Andrzej Nieuważny
Wojny napoleońskie dały się we znaki wielu europejskim miastom. Zniszczenia przy
oblężeniach i szturmach, pożary... W dwóch jednak przypadkach potężne wyrwy
w zabudowie powstały w czasie pokoju i spokoju. W Toruniu i Eisenach nieostrożność
ludzka doprowadziła do eksplozji, które cudem tylko nie skończyły się wielką katastrofą.
Klęska pod Mukdenem. Anton Denikin, Droga rosyjskiego oficera, cz. 17
Tłumaczenie i przypisy: Andrzej Nieuważny
Przedstawiamy siedemnasty fragment wspomnień generała Antona Denikina (1872?1947), urodzonego w Szpetalu Dolnym k. Włocławka, syna Polki i emerytowanego majora rosyjskiej Straży Granicznej. Denikin, przyszły naczelny wódz "białej Rosji" z lat 1919?1920, opisuje tu walki z Japończykami w Mandżurii (marzec
1905), a zwłaszcza nieszczęsną dla Rosjan bitwę pod Mukdenem.
Niemcy w walce o Wielkopolskę 1918-1919
Jakub Staszak
Wydarzenia, do których doszło w Wielkopolsce w listopadzie i grudniu 1918 r., były
dla władz niemieckich sporym zaskoczeniem. Polskie środowiska niepodległościowe
zdobywały wpływy w radach żołnierskich i robotniczych, nierzadko inicjując wybuch rewolucji. Tak było w przypadku pierwszej rady żołnierskiej w Wielkopolsce,
powstałej w nocy z 8 na 9 listopada 1918 r. w garnizonie w Jarocinie. Polacy byli
tam inicjatorami buntu i od razu utworzono osobny polski oddział wojskowy. W ciągu tygodnia we wszystkich powstających radach robotniczo-żołnierskich rejencji poznańskiej ludność polska zdobyła wpływy, nierzadko znaczne.
Włosi w Waffen SS
Jarosław Gdański
Upadek władzy Mussoliniego we Włoszech 25 lipca 1943 r. spowodował powstanie nowej sytuacji strategicznej na południu Europy. Zawieszenie broni zawarte z aliantami przez nowy rząd włoski marsz. Pietra Badoglia wyłączyło z walki po stronie Niemiec
włoskie Królewskie Siły Zbrojne (Regio Esercito). Niemcy natychmiast zajęli Włochy i zdemobilizowali królewską armię. Część włoskich żołnierzy przeciwstawiła się temu i Niemcy zamknęli opornych w obozach jenieckich. Włosi byli tam traktowani znacznie gorzej niż inni, wcześniej pokonani przeciwnicy, gdyż postrzegani byli przez Niemców jako zdrajcy wspólnej sprawy.
Pod Sherdi Mochk. Czeczenia, rok 2000
Walentin Aleksandrow
Czeczenia, początek listopada 2000 roku. W górach częste już nocne przymrozki. Las stracił ostatnie pożółkłe liście i pogrążył się w ciszy, z rzadka tylko zakłócanej hukiem przelatującego śmigłowca lub nocną kanonadą artyleryjską. Śmigłowce latają i nocą ? lotnictwo w końcu dostało maszyny
z aparaturą do nocnych lotów i zwiadu. Termowizor pozwala bardzo dokładnie ustalić współrzędne celów z kontrastem termicznym: ludzi, zwierząt, samochodów i pojazdów opancerzonych oraz ogrzewanych pomieszczeń
(domów, namiotów, ziemianek, szałasów itd.).
Na pograniczu herezji ? begardzi i beginki
Adam Szweda
"Do wiadomości naszej doszła wiarygodna wieść, że jacyś synowie Beliala obu płci, którzy zwani są pospolicie begardami lub beginkami, pod owczą skórą kryjąc wilczą drapieżność, spowici w obrzydliwe błędy [...] niektórych wiernych, a zwłaszcza prostaczków, usiłują sprowadzić z drogi prawdy i pociągnąć za sobą do piekła. My zatem [...] polecamy, ażebyście [...] postarali się wypełnić powinność waszego obowiązku przeciwko owym begardom
oraz wyznawcom ich błędów, jak też obrońcom i naśladowcom, wzywając do tego, jeśli zajdzie potrzeba, pomocy władzy świeckiej". W ten sposób w 1365 r. zwracał się papież Urban V do "arcybiskupów, biskupów i inkwizytorów nieprawości heretyckich" we Francji.
Tajemniczy skoczkowie, cz. 2
Dariusz Węgrzyn
W pierwszej części artykułu (IOH nr 3/2014) sporo miejsca zajęło wyjaśnienie, jak to się
stało, że kilkudziesięciu partyzantów z Brygady Świętokrzyskiej NSZ po przeszkoleniu
przez Niemców powróciło do kraju jako skoczkowie spadochronowi bądź w pieszych
patrolach. Teraz czas pokazać ich losy. Najczęściej wspólnym ich mianownikiem jest
słowo "tragiczny".
Niemieckie Odznaczenie Przeciwlotnicze Wojsk Lądowych
Marcin Meyer
Osiemnastego czerwca 1941 roku zostało oficjalnie ufundowane Odznaczenie Przeciwlotnicze Wojsk Lądowych (Heeres-Flakabzeichen). Dowództwo Wojsk Lądowych podjęło decyzję o uhonorowaniu żołnierzy Artylerii Przeciwlotniczej Wojsk Lądowych odznaczeniem, które byłoby dedykowane tylko i wyłącznie im, podkreślając tym samym ich elitarność oraz odrębność od jednostek
artylerii przeciwlotniczej Luftwaffe.
Hedypatheja znaczy 'przysmaki'
Hanna Szymanderska
Starożytni Grecy byli realistami, nie chcieli przyjmować na wiarę skomplikowanych, wyrafinowanych systemów cywilizacji Wschodu; nie ufali przesadnie ani bogom, ani tradycji.
Znakomicie za to umieli gromadzić praktyczne wiadomości, odróżniać fakty od dogmatów,
sprawdzone informacje od emocjonalnych twierdzeń. Filozof, polityk, lekarz, kucharz, atleta, rzeźbiarz ? wszyscy dzielili się swoimi doświadczeniami, starali się stwarzać warunki
dla rozwoju "obywatelskiej przedsiębiorczości".