Wojna mało heroiczna. Józefa Nieuważnego przypadki w Wojsku Polskim 1918?1922
[...] Widziałem, jak siedzieli w celach ludzie zwariowani zupełnie. Do tej celi tenże porucznik wpuścić kazał po jednemu jeńcu, żeby tenże wariat pastwił się nad nim rzekomo za karę. Kiedy lustrował obóz, trzymał nahaje i gorzej jak bydło siekł na prawo i lewo nahają drucia?ną z kulkami na końcu. Rozkazał kilku żołnierzom wziąć karabiny i bić tak, że połamali tych karabinów coś 32...
Kornet Anders zdobywa Krzyż św. Jerzego (bój o Kuchcze w 1915 r.)
[...] nie znaliśmy wielu szczegółów boju w Kuchczach, w tym wydanego przez ledwie 23-letniego oficera rozkazu wybicia bagnetami ok. 60 Niemców wziętych do niewoli w pierwszej fazie ataku! Okrutna decyzja, zapewne nieunikniona w świetle relacji uczestników bitwy, świadczy o determinacji i twardości zagończyka ? oficera, który zadając śmierć, nie szczędził i siebie.
Pieczęć Bolesława księcia Polski
Ołowiane pieczęcie książąt polskich są niewątpliwie jednym z najbardziej sensacyjnych odkryć ostatnich lat. Ich pojawienie się w zasobie źródeł do dziejów Polski każe inaczej spojrzeć na wczesne dzieje piastowskiej monarchii, z jednej strony rozszerzając naszą wiedzę o tym okresie, z drugiej zaś prowokując do postawienia wielu pytań, które bez książęcych bulli byłyby nie do pomyślenia.
Brakteaty Bolesława Krzywoustego w polskich zbiorach
Brakteaty Bolesława Krzywoustego z postacią św. Wojciecha należą do najciekawszych numizmatów polskich okresu średniowiecza. Są to pierwsze polskie brakteaty, a jednocześnie jedne z najstarszych w Europie. Ich emisja przypada na czasy, gdy w Polsce bite były wyłącznie denary. Brakteaty Bolesława Krzywoustego są największymi polskimi monetami tego typu. Następne brakteaty w Polsce pojawiły się dopiero za czasów Mieszka III, jako znacznie mniejsze, bite w masowych nakładach monety.
Białoruska Krajowa Samoobrona
Niepowodzenie na froncie wschodnim zmusiło władze niemieckie do rewizji dotychczasowego stanowiska wobec podbitych narodów. Niebawem powstały projekty tworzenia jednostek wojskowych złożonych z przedstawicieli słowiańskich. Dotyczyło to również Białorusinów. 23 lu?tego 1944 r. komisarz generalny Białorusi Kurt von Gottberg wydał rozkaz formo?wania Białoruskiej Krajowej Obrony (BKO) w celu walki przeciwko partyzan?tom sowieckim i Armii Czerwonej.
Wojenne ślady i pozostałości w Pruszkowie
Pruszków... Pewien mój znajomy zwykł mawiać, że gdy pada nazwa tego miasta, ?włos jeży się na głowie, a ręka sięga po testament?. Mam nadzieję, że przesadzał... Dziś Pruszków to jedno z wielu podwarszawskich miast, które stały się sypialniami dla pracujących w stolicy. Istnieją tu jeszcze niektóre ze starych zakładów, część została zburzona albo przeszła bądź przechodzi nadal gruntowne przeobrażenia. Niestety przy okazji znikają często bardzo ciekawe obiekty, które na tych przemysłowych terenach zbudowano zarówno w okresie międzywojennym, jak i podczas samej wojny.
Człowiek jest silny
Dochodziłem do siebie po powrocie z obozu, tylko na wiosce mnie ciągle pytali, co tam było. Ja nic nie mówiłem. Co było mówić ? przecie ja podpisał papier, a na samą myśl o powrocie strzeliłbym sobie w łeb . Jadłem bardzo spokojnie. Znachor dostał kurę i jajka, to przychodził i sprawdzał. Dawkował jedzenie, żeby jelita nie pękły, na koniec dostał jeszcze od matki słoninę ? rozdziawił gębę z czarnymi zębami-kołkami jak niedojda wiejska, tak słonina była w cenie!
Drezdeński szafot
Wykonywanie kary śmierci przez ścięcie gilotyną najbardziej powszechne było w czasach rewolucji francuskiej, później bardzo liczne przypadki odnotowano w okresie III Rzeszy, ale w Niemczech ścięcie na szafocie stosowano jeszcze długo po zakończeniu II wojny światowej, zwłaszcza w NRD, gdzie ostatni wyrok śmierci wykonano w ten sposób w 1968 r. Od połowy lat 30. XX w. gilotyny używano również w Dreźnie, stolicy Saksonii, na dziedzińcu aresztu śledczego (Untersuchungshaftanstalt I) przy placu Monachijskim na terenie kompleksu sądowo-karnego. W czasie II wojny światowej życie straciło tam 1340 osób, a do 1956 r. jeszcze ok. 100.
Muzułmańskie jednostki Waffen SS. W imię Hitlera i Allacha
Do końca 1942 r. w szeregach Waffen SS, oczywiście oprócz Niemców, służyli głównie ochotnicy z Europy Zachodniej. Tworzone z nich legiony narodowe SS, a później dywizje Waffen SS pozwalały Reichsführerowi SS Heinrichowi Himmlerowi rozbudowywać tę formację ponad limity przyznane przez niemieckie dowództwo wojskowe. Ale pojawił się wówczas problem braków kadrowych, związanych z rosnącymi stratami ponoszonymi przez Waffen SS na wszystkich frontach II wojny światowej. Sytuacja ta zmusiła Himmlera od początku 1943 r. do poszukiwania nowych rezerw, których źródłem mogła być m.in. ludność krajów okupowanych. Aby wykorzystać te zasoby, dowództwo SS pomijało wyznaczone przez siebie kryteria rasowe, pozwalające przyjmować w szeregi wojsk SS tylko ludzi pochodzenia aryjskiego, lansując teraz nową teorię o wspólnym pochodzeniu narodów Europy (jako potomków Germanów i Gotów z czasów ?wędrówki ludów?).
Fortfan pogranicze w ogniu ? inscenizacje bitewne
Kotlina Kłodzka i jej okolice z racji swego strategicznego znaczenia niejednokrotnie były świadkami przemarszu wielkich armii i zaciętych walk. Przyczyniało się to do wielkich zniszczeń i cierpień miejscowej ludności. Dzięki projektowi ?Pogranicze w ogniu? wydarzenia te znów odżywają, pozbawione okrutnego i tragicznego charakteru.
Sven Lindqvist, Wytępić całe to bydło
Szwedzki pisarz Sven Lindqvist (ur. 28 kwietnia 1932 r.), od 1966 r. doktor Uniwersytetu Sztokholmskiego w zakresie historii literatury, autor ponad 30 książek. Przetłumaczona na polski praca Wytępić całe to bydło (Extinguish All the Brutes; Utrota varenda jävel) została napisana w 1992 r.
