Pireus był wyspą

Patrząc na współczesny Pireus – miasto portowe, wchodzące w skład tzw. Wielkich Aten - trudno uwierzyć, że był on dawniej wyspą, oddzieloną od głównego lądu sporą połacią morskiej wody. Tezę taką w I. wieku naszej ery postawił grecki geograf Strabon.

W jego czasach Pireus leżał około siedmiu kilometrów na południowy zachód od Aten. Tworzyły go znajdujące się przy skalistych wzgórzach zatoki: Zea, Mounichia i Cantharos, stanowiące naturalne porty. Jako że dla dużej, ruchliwej stolicy państwa był to punkt strategiczny, w V wieku przed naszą erą porty zyskały bezpośrednie połączenie z Atenami – zbudowano wówczas drogę, która gwarantowała bezpieczną podróż, gdyż chroniły ją Długie Mury.

Przez wiele lat archeolodzy nie dociekali, czy Strabon miał rację. Podjął się tego dopiero niedawno grecko-francuski zespół pod kierunkiem Jeana-Philippe’a Goirana, archeologa z francuskiej instytucji badawczej CNRS oraz Archeorient -- Environnements et Societes de l'Orient Ancien' Unit – informuje serwis ScienceDaily.

We współczesnej równinie ateńskiej, ciągnącej się pomiędzy Pireusem a Atenami, naukowcy wykonali głębokie na ponad 20 metrów odwierty, skąd pobrali próbki skał. Ich wiek ocenili metodą radiowęglową i porównali z innymi, dostępnymi danymi. Doszli do wniosku, że ewolucja krajobrazu okolic Pireusu przechodziła w ostatnich tysiącleciach cztery główne stadia.

W etapie pierwszym, który trwał od 6,7 tys. do 5,5 tys. lat p.n.e., poziom wód Morza Śródziemnego był znacznie niższy, niż dziś. Wzgórza Pireusu nie były wyspą, łączyły się ze stałym lądem. Następnie od 4,8 tys. do 3,4 tys. lat p.n.e. poziom wód wzrósł, a morze odcięło Pireus od lądu. W etapie trzecim, zaczynającym się około 2,8 tys. lat p.n.e., poziom morza zaczął powoli, ale systematycznie rosnąć, a jednocześnie w okolice Pireusu rzeki naniosły masę osadów. Wszystko to sprawiło, że na równinie ateńskiej gromadziły się osady i powoli powstawała laguna. Laguny istniały jeszcze w wieku V przed naszą erą, kiedy na Akropolu budowano Partenon. Zaś budowniczowie Długich Murów, ciągnących się od portu do miasta, byli zmuszeni zasypywać mokradła.

Jako że Strabon żył mniej więcej 3,5 tys. lat później, niż gdy Pireus był wyspą, skąd wziął swoje podejrzenia? – zastanawiają się współcześni. Być może skłoniła go do nich lektura tekstów jego poprzedników. Niewykluczone również, że wnikliwie analizował krajobraz wybrzeża podczas podróży do Aten w I wieku n.e. Skaliste wzgórza Pireusu górowały wówczas nad wciąż bagnistą równiną na wybrzeżu. Możliwe też, że Strabon korzystał z obu źródeł informacji, dochodząc do wniosku, że pomiędzy Pireus od Aten już wcześniej oddzielało morze. (PAP)

Zan/ tot/

Dyskusja na dany temat:

Aktualnie brak wiadomości dla tego tematu. Chcesz być pierwszy ? Napisz wiadomość >

Najświeższe wiadomości IOH News: