Kalendarz Rocznic 19 - 25 września 2011

19 września

-----------

1551 – W Fontainebleau urodził się Henryk de Valoise, pierwszy elekcyjny król polski, od 1574 r. król Francji jako Henryk III. (460)

1931 – Premiera filmu „Dziesięciu z Pawiaka” w reżyserii Ryszarda Ordyńskiego. (80)

1931 – W Budapeszcie urodziła się Marta Meszaros, reżyser, scenarzystka. (80)

1939 - Padła Kępa Oksywska. Dowódca Lądowej Obrony Wybrzeża płk Stanisław Dąbek popełnił samobójstwo.

1939 - Armia Czerwona zajęła przejściowo Wilno. W październiku miasto wraz z okręgiem zostało przekazane Litwie.

1939 - Triumfalny wjazd Adolfa Hitlera do Gdańska.

1940 - W czasie wielkiej obławy w Warszawie Niemcy zatrzymali ponad 2 tys. mężczyzn. Wśród nich znalazł się ppor. Witold Pilecki, który dobrowolnie dał się zatrzymać, aby przedostać się do Auschwitz w celu zebrania informacji na temat obozu i utworzenia w nim organizacji konspiracyjnej.

1947 – W Poznaniu urodziła się Urszula Sipińska, piosenkarka, kompozytorka.

1947 – W Warszawie urodził się Janusz Zaorski, reżyser, scenarzysta, producent filmowy.

1948 - W byłym majątku Potulickich w Oborach pod Warszawą otwarty został Dom Pracy Twórczej.

1953 – W Bydgoszczy urodziła się Grażyna Szapołowska, aktorka.

1965 - W Poznaniu odsłonięto Pomnik Powstańców Wielkopolskich.

1988 - Dymisja rządu Zbigniewa Messnera.

1996 – W Warszawie zmarł Czesław Petelski, reżyser, aktor. (15)

2001 – Zmarł Eligiusz Lasota, dziennikarz, redaktor naczelny tygodnika „Po prostu” w latach 1953-1957. (10)

20 września

-----------

1902 – W Mikułowicach w Świętokrzyskim urodził się Franciszek Kamiński, komendant główny Batalionów Chłopskich, działacz ruchu ludowego.

1746 – W Vrbovem na Słowacji urodził się Maurycy Beniowski, podróżnik, autor pamiętników, uczestnik konfederacji barskiej, zesłany przez władze carskiej na Kamczatkę, skąd zbiegł do Francji. W imieniu władz francuskich dokonał podboju Madagaskaru, którego ludność ogłosiła go władcą wyspy. (265)

1917 - Komitet Narodowy Polski został uznany przez Francję za jedynego prawnego reprezentanta sprawy polskiej na Zachodzie.

1920 - Początek zwycięskiej dla Wojska Polskiego bitwy nad Niemnem.

1924 - Rozkaz Ministerstwa Spraw Wojskowych o utworzeniu Korpusu Ochrony Pogranicza.

1939 - Koniec bitwy nad Bzurą – gen. Kutrzeba wraz ze sztabem i resztkami oddziałów przebił się do stolicy, gdzie objął funkcję zastępcy dowódcy Grupy Armii „Warszawa”.

1939 - Koniec pierwszej bitwy pod Tomaszowem Lubelskim – kapitulacja sił Armii „Lublin” i „Kraków”.

1939 – W czasie zajmowania Kut przez wojska sowieckie zginął Tadeusz Dołęga-Mostowicz, pisarz, scenarzysta.

1939 - Armia Czerwona szturmowała Grodno, Kowel i Lwów.

1946 – Rozpoczął się pierwszy festiwal filmowy w Cannes. (65)

1961 - W wypadku samochodowym zginął Andrzej Munk, reżyser filmowy. (50)

1976 – W Pyskowicach na Górnym Śląsku urodziła się Agata Buzek, aktorka, modelka. (35)

1978 - Na granicy polsko-czechosłowackiej, w Karkonoszach spotykają się członkowie KSS KOR i czechosłowackiej organizacji opozycyjnej „Karta 77”.

1985 - W Waszyngtonie prymas Polski Józef Glemp wezwał Stany Zjednoczone do zniesienia sankcji wobec Polski.

1987 - 22 członków Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, wybranej na I Zjeździe w 1981 r., wystosowało apel do Lecha Wałęsy o zwołanie posiedzenia Krajowej Komisji w składzie z 1981 r.

2005 – W Wiedniu zmarł Szymon Wiesenthal, słynny tropiciel nazistów, w czasie wojny więzień niemieckich obozów koncentracyjnych.

21 września

-----------

1461 – W Krakowie zmarła Zofia Holszańska, księżna litewska, królowa Polski, ostatnia żona króla Władysława II Jagiełły. (550)

1920 - Początek konferencji pokojowej w Rydze.

1932 - Podpisanie umowy z Fiatem na produkcję w Polsce samochodów osobowych i ciężarówek

1939 - Resztki obrońców Grodna złożyły broń przed Sowietami. Armia Czerwona zajęła Kowel.

1942 - Niemcy zakończyli Wielką Akcję wysiedleńczą w Warszawskim Getcie, rozpoczętą 22 lipca 1942 r. W czasie jej trwania ok. 254 tys. Żydów wywieziono do obozu zagłady w Treblince. W getcie legalnie pozostało 35 tys. osób, a ok. 25 tys. żyło w ukryciu.

1946 – Uchwała KRN o Trzyletnim Planie Odbudowy Kraju. (65)

1980 - Polskie Radio, zgodnie z podpisanymi przez władze komunistyczne porozumieniami, przeprowadziło pierwszą transmisję mszy świętej.

22 września

-----------

1626 – Wojna polsko-szwedzka: początek bitwy pod Gniewem. (385)

1939 - Oddziały Armii Czerwonej wkroczyły do opuszczonego przez Niemców Białegostoku i Brześcia (w drugim z tych miast odbyła się tzw. defilada zwycięzców).

1939 - Załoga Lwowa pod dowództwem gen. Władysława Langnera, nie chcąc oddać miasta w ręce Niemców, skapitulowała przed oddziałami Armii Czerwonej. Sowieci złamali wkrótce warunki kapitulacji i internowali obrońców.

1939 - Pod Warszawą zginęli: dowódca grupy operacyjnej swego imienia gen. Mikołaj Bołtuć i gen. Werner von Fritsch, były naczelny dowódca niemieckich wojsk lądowych (jedyny generał Wehrmachtu poległy w kampanii polskiej).

1939 - Wojska Frontu Północnego gen. Emila Krukowicza-Przedrzymirskiego atakując niemiecki VIII Korpus Armijny rozpoczęły II bitwę pod Tomaszowem Lubelskim.

1939 - III Rzesza i ZSRR uzgodniły w Moskwie przebieg tzw. linii demarkacyjnej na ziemiach polskich.

1939 – Pod Sopoćkiniami w okolicach Grodna żołnierze sowieccy zastrzelili gen. Józefa Olszynę-Wilczyńskiego, dowódcę Zgrupowania „Grodno”.

1940 – W Orzyszu zmarł Michał Kajka, poeta ludowy, działacz mazurski.

1947 - W Szklarskiej Porębie rozpoczęła się narada przedstawicieli dziewięciu partii komunistycznych, w czasie której podjęto uchwałę o powołaniu Biura Informacyjnego Partii Komunistycznych i Robotniczych (Kominformu). Siedzibą Biura miał być Belgrad.

1986 – Premiera filmu „C.K. Dezerterzy” w reżyserii Janusza Majewskiego. (25)

1989 - Sąd Najwyższy zarejestrował Niezależne Zrzeszenie Studentów (NZS).

1989 - Izba Wojskowa Sądu Najwyższego uchyliła wyrok wobec Zdzisława Najdera, skazanego w 1983 r. na karę śmierci.

23 września

-----------

1898 – W Warszawie urodziła się Jadwiga Smosarska, aktorka.

1922 - Sejm Ustawodawczy przyjął uchwałę o budowie portu w Gdyni.

1939 - Po uszkodzeniu niemieckimi pociskami elektrowni rozgłośnia Polskiego Radia w Warszawie przerwała nadawanie stałego programu.

1939 – W Dąbrowie Górniczej urodził się Janusz Gajos, aktor.

1941 – W Drohobyczu urodził się Wojciech Alaborski, aktor. (70)

1944 - Początek wizyty w Moskwie delegacji PKWN z Bolesławem Bierutem na czele.

1949 - Komunikat o pierwszej sowieckiej eksplozji jądrowej.

1976 - Powstał Komitet Obrony Robotników (KOR). (35)

1978 - Prezydent Francji Valery Giscard d`Estaing rozpoczął dwudniową wizytę w Polsce.

1980 - W Warszawie władze komunistyczne aresztowały przywódcę Konfederacji Polski Niepodległej Leszka Moczulskiego.

1994 – W Morągu zmarł Zbigniew Nienacki, pisarz, dziennikarz.

2001 – W Kowarach zmarł Henryk Tomaszewski, aktor, mim, tancerz, choreograf, założyciel i dyrektor Wrocławskiego Teatru Pantomimy. (10)

24 września

-----------

1621 – Zmarł hetman wielki Jan Karol Chodkiewicz. (390)

1816 – W Warszawie w wyniku wypadku (stratowany przez konia na Placu Saskim) zmarł gen. Michał Sokolnicki, inżynier, uczestnik wojny z Rosją w 1792 r. i Powstania Kościuszkowskiego. (195)

1821 – W miejscowości Laskowo-Głuchy urodził się Cyprian Norwid, poeta, prozaik, dramatopisarz, rzeźbiarz, malarz i rysownik. (190)

1856 – W Martynówce koło Kaniowa na Ukrainie urodził się Ludwik Waryński, działacz i ideolog polskiego ruchu socjalistycznego, twórca Międzynarodowej Socjalno-Rewolucyjnej Partii „Proletariat" - pierwszej polskiej partii robotniczej. (155)

1896 – W Warszawie urodził się Tadeusz Sygietyński, kompozytor, dyrygent, założyciel zespołu „Mazowsze”. (115)

1914 – W Warszawie urodził się Andrzej Panufnik, kompozytor, dyrygent.

1922 - Wybory do Sejmu Śląskiego I kadencji.

1926 – Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej o utworzeniu przedsiębiorstwa „Polskie Koleje Państwowe". (85)

1939 - Niemiecki ostrzał artyleryjski Warszawy zniszczył liczne urzędy i zabytki; ustała praca elektrowni i filtrów.

1980 - W Sądzie Wojewódzkim w Warszawie został złożony wniosek o rejestrację NSZZ „Solidarność” z siedzibą w Gdańsku.

1980 - Wznawia pracę Komisja Wspólna Rządu i Episkopatu.

25 września

-----------

1621 – Wojna polsko-szwedzka: wojska szwedzkie zdobyły Rygę. (390)

1676 – Wojna polsko-turecka: Początek bitwy pod Żurawnem. (335)

1866 – W Warszawie zmarł hrabia Fryderyk Skarbek, ekonomista, prof. Uniwersytetu Warszawskiego, pisarz i publicysta. (145)

1902 – W Warszawie urodziła się Hanka Ordonówna, piosenkarka, aktorka, tancerka.

1921 – We Lwowie Stefan Fedak, należący do ukraińskiej konspiracyjnej organizacji bojowej, dokonał nieudanego zamachu na Józefa Piłsudskiego. (90)

1926 – W Łodzi urodził się Tadeusz Pluciński, aktor. (85)

1931 – W wyniku obrażeń doznanych w wypadku samochodowym koło Ostrowa Wielkopolskiego zmarł Aleksander Skrzyński, dyplomata, minister spraw zagranicznych, w latach 1925-1926 premier RP. (80)

1939 - Przygotowanie do niemieckiego szturmu generalnego na Warszawę – najsilniejsze podczas oblężenia bombardowanie lotnicze i artyleryjskie miasta.

1939 - Na Helu bateria nadbrzeżna im. H. Laskowskiego podjęła zwycięski pojedynek z niemieckimi pancernikami szkolnymi „Schlesien” i „Schleswig-Holstein”.

1944 – W czasie Powstania Warszawskiego pod gruzami zbombardowanego domu zginął ppor. AK Eugeniusz Lokajski („Brok”), przedwojenny lekkoatleta, należący w latach 30. do światowej czołówki oszczepników, olimpijczyk z Berlina (1936).

1946 - Powstał Komitet Porozumiewawczy Organizacji Demokratycznych Polski Podziemnej. (65)

1950 – W Dobromierzu na Dolnym Śląsku urodził się Stanisław Szozda, kolarz szosowy, medalista mistrzostw świata i igrzysk olimpijskich, zwycięzca „Wyścigu Pokoju”.

1953 - Władze komunistyczne aresztowały prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego.

1966 - TVP nadała pierwszy odcinek serialu „Czterej pancerni i pies” w reżyserii Konrada Nałęckiego. (45)

1967 – W Londynie zmarł gen. Stanisław Sosabowski, dowódca Samodzielnej Brygady Spadochronowej. (PAP)

mjs/ ls/

Dyskusja na dany temat:

Aktualnie brak wiadomości dla tego tematu. Chcesz być pierwszy ? Napisz wiadomość >

Najświeższe wiadomości IOH News: