W środę debata o przyszłości pionu śledczego IPN

Seminarium na ten temat organizuje w Sądzie Najwyższym Prokuratura Generalna.



W lutym prokurator generalny Andrzej Seremet mówił prokuratorom IPN, że obecnej struktury nie da się zachować, gdyż zmniejsza się skala zadań pionu śledczego, a obciążenie jego prokuratorów jest mniejsze niż prokuratorów prokuratury powszechnej.



Liczący 106 prokuratorów pion śledczy IPN ściga zbrodnie komunistyczne popełnione do 1989 r. oraz zbrodnie nazistowskie. Po uznaniu w 2010 r. przez Sąd Najwyższy za przedawnione zbrodni komunistycznych zagrożonych karą do pięciu lat więzienia, przedawnieniu uległa karalność spraw będących przedmiotem 246 śledztw IPN. Z kolei w pionie lustracyjnym IPN jest 27 prokuratorów, którzy mają do sprawdzenia sto kilkadziesiąt tysięcy oświadczeń lustracyjnych osób publicznych.



Według doniesień mediów Seremet chce, przy okazji reformy prokuratury, zniesienia odrębności pionu śledczego IPN. Minister sprawiedliwości Jarosław Gowin mówił niedawno, że pion powinien pozostać, "choć dość radykalnie zredukowany".



Zmian w funkcjonowaniu pionu śledczego chce prezes IPN Łukasz Kamiński, który deklaruje, że jest "zdecydowanym zwolennikiem" pozostawienia go w strukturze Instytutu. Pod koniec 2011 r. IPN przedstawił Kancelarii Prezydenta RP wstępne propozycje nowelizacji ustawy o IPN. Według Kamińskiego dostosowanie pionu śledczego do sytuacji, w której stopniowo będzie malała liczba śledztw, wymaga ustawowego wyposażenia prezesa IPN w prawo wnioskowania, w porozumieniu z szefem pionu, do prokuratora generalnego o przenoszenie prokuratorów tego pionu albo do pionu lustracyjnego IPN, albo do prokuratury powszechnej (z której różnych jednostek przychodzili oni do IPN).



Innym zamiarem jest zwiększenie efektywności śledztw IPN. "Prezes powinien mieć prawo do wiedzy o ustaleniach śledztw i planowanych czynnościach, czego dziś nie ma" - mówił PAP Kamiński. Śledztwa IPN często mają charakter "historyczny", gdy nie żyją już ani sprawcy, ani pokrzywdzeni, a celem jest ustalenie okoliczności danej zbrodni i ofiar. "Jest pomysł, aby prowadzenie takich śledztw było możliwe za zgodą szefa pionu, w porozumieniu z prezesem" - dodał Kamiński.



"Miernik aktywności prokuratorów, jakim jest liczba aktów oskarżenia, nie znajduje zastosowania w przypadku IPN, bo z natury rzeczy grubo ponad 90 proc. śledztw będzie się kończyć umorzeniem" - podkreślał prezes Instytutu.



Pytany, czy wyobraża sobie, by takich śledztw mogli nie prowadzić prokuratorzy IPN, Kamiński odparł: "mieliśmy taki okres w latach 90." (zbrodnie te ścigały wtedy prokuratury powszechne). "Trzeba wziąć pod uwagę efekty wówczas osiągnięte" - dodał. Od 2000 r. - gdy powstał IPN - jego prokuratorzy sporządzili w sumie niemal 300 aktów oskarżenia wobec 422 podejrzanych o zbrodnie komunistyczne i nazistowskie (w latach 90., gdy jeszcze nie było IPN, do sądów wpłynęło ok. 50 aktów oskarżenia o takie czyny).



Pion śledczy IPN przesłuchał przez te lata 83 tys. świadków i przeprowadził 10 tys. śledztw. Zapadły 144 prawomocne wyroki sądowe. Według IPN taki dorobek był możliwy dzięki temu, że prokuratorzy działali właśnie w strukturach Instytutu. IPN podkreśla, że oddzielne piony czy urzędy do ścigania zbrodni z przeszłości działają nie tylko w wielu państwach postkomunistycznych, ale także w Niemczech i USA.



Latem 2011 r. prezydent Bronisław Komorowski nie zaakceptował kandydata Seremeta, uzgodnionego pod koniec 2010 r. z p.o. prezesem IPN Franciszkiem Gryciukiem, na nowego szefa pionu śledczego - prok. Krzysztofa Matkowskiego. Na razie nie ma żadnej nowej kandydatury. Według mediów Seremet oceniał, że szef pionu Dariusz Gabrel (którego powołał w 2007 r. premier Jarosław Kaczyński) źle kieruje pionem: miało chodzić o wszczynanie kontrowersyjnych dochodzeń, które wiele kosztują, a efektów nie ma, np. śledztwa w sprawie śmierci gen. Władysława Sikorskiego w Gibraltarze w 1943 r.



Wśród najważniejszych śledztw IPN są postępowania w sprawie zbrodni katyńskiej, pogromu Żydów w Radziłowie (Podlaskie) w 1941 r., obławy augustowskiej NKWD z 1945 r., zbrodni UB i Informacji Wojskowej z lat stalinizmu, działalności gangu przestępczego w peerelowskim MSW, zamachu na Jana Pawła II w 1981 r.



Prokuratorzy IPN zarabiali na koniec 2010 r. przeciętnie 12 tys. zł miesięcznie; mają uposażenie prokuratora prokuratury apelacyjnej.



Łukasz Starzewski (PAP)



sta/ pz/ jra/




Dyskusja na dany temat:


  • marek8888 napisał:

    My podatnicy zatrudniający onych panów chyba także mamy dość marnotrawienia pieniedzy na pozorne działania, które w takim modelu działania jak przyjęto (śledztwa wedle KPK) nic nikomu nie dają...bo dac nie mogą. Reasumując albo gruntowna reforma albo likwidacja.



Najświeższe wiadomości IOH News:

Wokół Koloseum w Rzymie powstanie bariera ochronna

Decyzję o budowie bariery ze względów bezpieczeństwa podjęła Maria Rosaria Barbera, główny inspektor dziedzictwa archeologicznego Rzymu.
2012-12-04 09:56:00

"Niepodległy - opowieść o Januszu Krupskim"

Premiera filmu "Niepodległy - opowieść o Januszu Krupskim" odbyła się w poniedziałek w stołecznym kinie Atlantic. W dokumencie Krupskiego wspominają przyjaciele, współpracownicy i bliscy. Zawiera on także fragmenty wspomnień samego bohatera, nagranych jeszcze przed jego tragiczną śmiercią w 2010 r. w katastrofie smoleńskiej.
2012-12-03 21:23:51

Grupa ds. Trudnych chce pełnego wyjaśnienia obławy augustowskiej

W poniedziałek obradowała w Moskwie Polsko-Rosyjska Grupa ds. Trudnych, która poruszyła m.in. kwestię obławy augustowskiej - wciąż nie do końca wyjaśnionej zbrodni popełnionej w 1945 r. na Białostocczyźnie przez sowiecki kontrwywiad wojskowy SMIERSZ na 592 polskich żołnierzach i cywilach.
2012-12-03 18:45:39

Medale dla Polaków ratujących Żydów w rocznicę założenia "Żegoty"

Briefing poświęcony uroczystości i rocznicy powstania "Żegoty" zorganizował w poniedziałek pełnomocnik premiera ds. dialogu międzynarodowego, ostatni żyjący członek Rady Pomocy Żydom Władysław Bartoszewski.
2012-12-03 15:10:31

Podkarpackie: odkryto narzędzia sprzed kilku tysięcy lat

Jak poinformowała PAP kierująca badaniami Joanna Ligoda z Muzeum Okręgowego w Rzeszowie, podczas prac archeologicznych prowadzonych na obszarze około 70 arów odkryto ponad 200 obiektów archeologicznych. Wiele z nich to różne jamy o szeroko rozumianym przeznaczeniu gospodarczym.
2012-12-03 13:42:17