Tablice ze strajkowymi postulatami wyjechały z Gdańska do stolicy

Ekspozycja "21 x TAK" w Galerii Kordegarda będzie elementem obchodów 31. rocznicy Sierpnia 1980 roku. Jej inicjatorem był prezydent Komorowski. W zorganizowaniu wystawy pomogło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Narodowe Centrum Kultury oraz Europejskie Centrum Solidarności.

W poniedziałek w uroczystym pożegnaniu tablic z postulatami, znajdujących się na co dzień w zasobach Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku, wziął m.in. udział minister w kancelarii prezydenta Sławomir Nowak. „Wystawa w Warszawie, na której prezentowane będą te nasze gdańskie relikwie, będzie też swojego rodzaju hołdem dla ludzi, którzy spisali te postulaty: dla świętej pamięci Arama Rybickiego i dla Macieja Grzywaczewskiego” – powiedział Nowak.

Jak zaznaczył, na otwarciu wystawy w stolicy będzie m.in. rodzina Arkadiusza Rybickiego oraz Maciej Grzywaczewski.

Na drogę do Warszawy tablice zostały pieczołowicie opakowane gąbką i załadowane do drewnianej, specjalnie dla nich skonstruowanej skrzyni. Dyrektor Centralnego Muzeum Morskiego, Jerzy Litwin, powiedział PAP, że nie jest to pierwsza podróż tego historycznego eksponatu. „Wypożyczaliśmy go już kilkakrotnie” – poinformował Litwin.

Tablice z 21 postulatami strajkowymi w 2003 r. zostały wpisane na Światową Listę Dziedzictwa Kulturowego UNESCO "Pamięć Świata" jako jeden z najważniejszych dokumentów XX wieku oraz świadectwo wydarzeń mających przełomowy wpływ na zmiany polityczne, ustrojowe i gospodarcze państw ówczesnego bloku komunistycznego. Postulaty zostały spisane ołówkiem i czerwoną olejną farbą na dwóch płytach ze sklejki. Spisali je w pierwszych dniach strajku w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 r. działacze Ruchu Młodej Polski - Maciej Grzywaczewski i Arkadiusz Rybicki.

Po zakończeniu strajku tablice przeniesiono do siedziby Solidarności w Gdańsku. W 1981 r. władze związku przekazały tablice Centralnemu Muzeum Morskiemu z przeznaczeniem na wystawę poświęconą I rocznicy Sierpnia 1980 r. Jednocześnie dyrekcja muzeum zdecydowała o wykonaniu kopii tablic.

W chwili ogłoszenia stanu wojennego eksponowane na wystawie kopie tablic zostały skonfiskowane przez funkcjonariuszy SB i zaginęły. Oryginalne tablice zabezpieczono w Centralnym Muzeum Morskim, a następnie wywieziono i ukryto na strychu domu konserwatora zabytków Wiesława Urbańskiego, gdzie przetrwały stan wojenny i okres przemian ustrojowych, by w 1996 r. ponownie znaleźć się w muzeum.

Obecny na poniedziałkowej uroczystości Wiesław Urbański wyjaśnił dziennikarzom, że tablice spędziły dziesięć lat w specjalnie skonstruowanej ściance działowej na strychu. „Co jakiś czas, mniej więcej raz do roku, zaglądałam do nich, by sprawdzić, czy do drewna nie dobiera się kołatek lub kornik. Dwa czy trzy razy impregnowałem też sklejkę, jako konserwator znam się przecież na tym” – opowiadał Urbański.

Jak wspominał, o tym, że tablice znajdują się w domu, nie wiedziała nawet żona. „Tylko dyrektora muzeum poinformowałem, że +przywłaszczyłem+ je sobie, nie zdradziłem jednak, gdzie są ukryte” – powiedział Urbański.

Na początku lat 80. był on szefem Solidarności w Centralnym Muzeum Morskim. „Ukrycie tablic było moim moralnym obowiązkiem” – ocenił Urbański, dodając, że już wtedy zdawał sobie sprawę z wagi eksponatu. „Jako muzealnik potrafię na takie sprawy patrzeć z perspektywy czasu” – wyjaśnił.

Ekspozycja "21 x TAK" w warszawskiej Kordegardzie potrwa do 4 września. Oprócz historycznych tablic będą na niej eksponowane też m.in. archiwalne zdjęcia z sierpnia 1980 r.(PAP)

aks/ hes/ jbr/

Dyskusja na dany temat:

Aktualnie brak wiadomości dla tego tematu. Chcesz być pierwszy ? Napisz wiadomość >

Najświeższe wiadomości IOH News: