69 lat temu Niemcy rozpoczęli wywożenie Żydów do obozu w Treblince

Uroczystość upamiętniająca 69. rocznicę rozpoczęcia akcji wysiedleńczej w warszawskim getcie rozpocznie się o godz. 18 pod pomnikiem Umschlagplatz, stojącym w pobliżu placu, na którym gromadzono Żydów przed wywozem. Głównym punktem uroczystości będzie czytanie Trenów Jeremiasza - poinformował PAP Paweł Śpiewak, przewodniczący Stowarzyszenia Drugie Pokolenie - Potomkowie Ocalałych z Holokaustu.

Obok członków stowarzyszenia, w piątkowej uroczystości wezmą udział przedstawiciele warszawskiej Gminy Wyznaniowej Żydowskiej i naczelny rabin Polski Michael Schudrich.

Jak wyjaśnił Śpiewak, 22 lipca 1942 r. Żydzi obchodzili święto Tisza b'Aw, które upamiętnia zburzenie pierwszej świątyni w Jerozolimie. "Będziemy czytać te Treny Jeremiasza, które były pisane ku pamięci zburzenia świątyni i wygnania Żydów z Jerozolimy" - mówił Śpiewak. Podkreślił, że Niemcy nieprzypadkowo zdecydowali się rozpocząć akcję wysiedleńczą w dzień żydowskiego święta.

Śpiewak wyraził zdziwienie brakiem oficjalnych obchodów upamiętniających tę rocznicę. "To dziwne, że miasto Warszawa nie przypomina o rocznicy rozpoczęcia akcji wysiedleńczej, a powinno, bo w jej wyniku zginęła jedna trzecia jego mieszkańców" - mówił.

Założone w 2010 r. Stowarzyszenie Drugie Pokolenie - Potomkowie Ocalałych z Holokaustu zrzesza osoby, których rodziny przetrwały Holokaust.

22 lipca 1942 r. Niemcy rozpoczęli wysiedlanie mieszkańców warszawskiego getta, tego dnia wywieziono 6250 osób. W ciągu dwóch miesięcy trwania akcji 254 tys. ludzi wywieziono do obozu zagłady w Treblince, 11 tys. skierowano do obozów pracy, na miejscu rozstrzelano ok. 6 tys. W getcie legalnie pozostało 35 tys. osób, a ok. 25 tys. żyło w ukryciu.

Warszawskie getto było największym spośród założonych przez Niemców. Według spisu dokonanego na rozkaz władz niemieckich przez Judenrat, w październiku 1939 r. w Warszawie przebywało ok. 360 tys. Żydów. W wyniku kolejnych przesiedleń liczba mieszkańców getta rosła, w marcu 1941 r. osiągając maksimum. Wtedy warszawskie getto zamieszkiwało ok. 460 tys. osób.

22 lipca 1942 r. na ulicach getta pojawiły się obwieszczenia podpisane przez Radę Żydowską, informujące o decyzji władz niemieckich, dotyczącej przesiedlenia na Wschód wszystkich Żydów zamieszkałych w Warszawie, bez względu na wiek i płeć.

23 lipca Adam Czerniaków, przewodniczący Rady Żydowskiej w Warszawie, nie zgodził się na podpisanie szczegółowego zarządzenia o deportacji, przewidującego dzienne limity osób doprowadzanych na Umschlagplatz, w tym również dzieci. Wieczorem tego samego dnia popełnił samobójstwo.

Reakcją przedstawicieli ruchów młodzieżowych na likwidację getta było powołanie 28 lipca 1942 r. Żydowskiej Organizacji Bojowej. Brak broni uniemożliwiał wówczas stawienie zbrojnego oporu.

Sytuacja panująca w getcie wywoływała dezorientację wśród ludności żydowskiej. Większość Żydów nie chciała wierzyć, że możliwy jest najgorszy scenariusz, czyli wymordowanie całej społeczności getta. Przypuszczano, że dojdzie do deportacji, która obejmie "nieproduktywną" część jego mieszkańców, natomiast zdolni do pracy będą mieli szansę przeżycia. Byli i tacy, którzy dobrowolnie zgłaszali się na Umschlagplatz.

5 sierpnia Janusz Korczak i jego wieloletnia współpracowniczka Stefania Wilczyńska wraz z wychowankami z Domu Sierot doprowadzeni zostali na Umschlagplatz. W ślad za nimi poszły dzieci z innych sierocińców i domów opieki, razem z opiekunami i wychowawcami.

Wywózki trwały przez cały sierpień do pierwszych dni września. Osoby chore i w podeszłym wieku najczęściej zabijano na miejscu, ci, którzy posiadali "dobre" dokumenty, przez jakiś czas mogli pozostać jeszcze w getcie. Pozostałą ludność prowadzono na Umschlagplatz. Tam w wielkim tłoku Żydzi godzinami czekali na wagony, którymi wywożono ich do obozu zagłady w Treblince.

. (PAP)

mjs/ mce/ hes/ gma/

Dyskusja na dany temat:

Aktualnie brak wiadomości dla tego tematu. Chcesz być pierwszy ? Napisz wiadomość >

Najświeższe wiadomości IOH News: