Kielce: rekonstrukcja rozbicia komunistycznego więzienia

Inscenizację zaplanowano na ulicy Zamkowej, przy budynku dawnego więzienia Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. Zostanie odtworzona akcja odbijania więźniów Armii Krajowej przez oddział Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, dowodzony przez kpt. Antoniego Hedę „Szarego”. Wydarzenia miały miejsce w sierpniu 1945 r.

Prezes stowarzyszenia „Jodła” Dionizy Krawczyński powiedział PAP, że właściwą inscenizację poprzedzą scenki przypominające cały okres II wojny światowej i kontekst historyczny wydarzeń. „Będzie epizod z jesieni 1939 roku pokazujący żołnierzy Wehrmachtu transportujących jeńców wojennych. Potem pokażemy wkroczenie Rosjan w styczniu 1945 roku. Nie wszyscy wiedzą, że już trzy dni po tym wydarzeniu w Kielcach aresztowano prewencyjnie i osadzono w więzieniu działaczy niepodległościowego podziemia” – mówił Krawczyński.

Na potrzeby rekonstrukcji zbudowano bramę, która podczas pokazu zostanie wysadzona w powietrze. W półtoragodzinnej inscenizacji weźmie udział ok. 50 osób, a w samej scenie rozbicia więzienia 22 osoby – rekonstruktorzy ze stowarzyszania „Jodła”, 4. Pułku Piechoty Legionów z Kielc, Świętokrzyskiego Szwadronu Kawalerii Ochotniczej, 16. Pułku Piechoty z Tarnowa i grupy „Błyskawica” z Krakowa i Nowego Sącza.

Widowie otrzymają od organizatorów białe i czerwone goździki, które po przedstawieniu będzie można złożyć przy tablicy upamiętniającej wydarzenie, wmurowanej w ścianę dawnego więziennego budynku. Będą rozdawane także pamiątkowe widokówki, z wizerunkami dowódców, którzy kierowali akcją w 1945 r.

Po inscenizacji w pobliskim Domu Środowisk Twórczych z koncertem piosenek patriotycznych i utworów poświęconych żołnierzom wyklętym, wystąpi poeta Andrzej Kołakowski. Będzie można także oglądać wystawę militariów z okresu II wojny światowej z muzeum Orła Białego w Skarżysku-Kamiennej i ekspozycję poświęconą wydarzeniom z 1945 r., przygotowaną przez Instytut Pamięci Narodowej.

Dowodzony przez „Szarego” oddział zaatakował więzienie przy ul. Zamkowej 5 w Kielcach w nocy z 4 na 5 sierpnia 1945 roku. Uwolnił trzon uwięzionej przez UB i NKWD konspiracyjnej struktury okręgu, m.in. dowódcę II Dywizji Piechoty AK płk. Antoniego Żółkiewskiego „Lina”, który jednak zmarł w wyniku odniesionych ran. Uwolniono ponad 300 więźniów.

Szturm na kieleckie więzienie poprzedzono upozorowanym atakiem na oddalony o 50 km Szydłowiec. Gdy stacjonujący w Kielcach żołnierze radzieccy, oddziały Milicji Obywatelskiej i Urzędu Bezpieczeństwa podążali w stronę sfingowanej strzelaniny, partyzanci wkroczyli do miasta i uwolnili towarzyszy broni.

Zrzeszenie WiN było cywilno-wojskową organizacją antykomunistyczną żądającą m. in. przeprowadzenia w Polsce wolnych wyborów parlamentarnych poprzedzonych przywróceniem swobody zrzeszania się i wolności prasy.

Antoni Heda „Szary” (1916-2008) – uczestnik wojny obronnej 1939 r., żołnierz AK, więzień polityczny okresu stalinowskiego, kawaler orderów Virtuti Militari – po wojnie ukrywał się z żoną i dwiema córkami, pod różnymi nazwiskami. W 1948 r. został aresztowany i skazany na karę śmierci, zamienioną później na dożywocie. Wyszedł na wolność w 1956 roku. Awans generalski otrzymał w 2006 roku. Pochowany został w Podkowie Leśnej.(PAP)

ban/ ls/

Dyskusja na dany temat:

Aktualnie brak wiadomości dla tego tematu. Chcesz być pierwszy ? Napisz wiadomość >

Najświeższe wiadomości IOH News: