Kalendarz rocznic 30 stycznia - 5 lutego 2012

30 stycznia

-----------

1667 – W Andruszowie podpisany został polsko-rosyjski traktat rozejmowy, w którym dokonano podziału Ukrainy, na część polską – leżącą na prawym brzegu Dniepru i rosyjską – lewobrzeżną. (345)

1882 – W Hyde Park koło Nowego Jorku urodził się Franklin Delano Roosevelt, prezydent USA w latach 1933-1945. (130)

1922 – W Hadze rozpoczął działalność Stały Trybunał Sprawiedliwości Międzynarodowej. (90)

1927 – W Warszawie zakończył się I Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina, którego zwycięzcą został rosyjski pianista Lev Oborin. (85)

1947 – W Szamotułach urodziła się Małgorzata Braunek, aktorka. (65)

1968 - W Teatrze Narodowym w Warszawie po raz ostatni wystawiano "Dziady" w reż. Kazimierza Dejmka - przedstawienie zawieszono na polecenie władz partyjnych, jako antyradzieckie. Wieczorem pod pomnikiem Adama Mickiewicza na Krakowskim Przedmieściu odbyła się manifestacja studentów, w czasie której protestowano przeciwko cenzurze.

1976 - Zmarł Stefan Otwinowski, pisarz.

1982 – Stan wojenny: Prezydent USA Ronald Reagan ogłosił 30 stycznia 1982 r. dniem solidarności z narodem polskim. (30)

1982 – Stowarzyszenie PAX wznowiło działalność. Jego nowym przewodniczącym został Zenon Komender. (30)

1989 - W Białymstoku znaleziono zwłoki księdza Stanisława Suchowolca, przyjaciela księdza Jerzego Popiełuszki, związanego z „Solidarnością". Według oficjalnego komunikatu zmarł w wyniku zatrucia tlenkiem węgla. Jednak okoliczności jego śmieci do dziś budzą poważne wątpliwości.

1991 - W Teatrze Dramatycznym w Warszawie odbyła się prapremiera musicalu „Metro".

31 stycznia

-----------

1667 – We Wrocławiu zmarł książę Jerzy Sebastian Lubomirski, marszałek wielki koronny, hetman polny koronny, przywódca rokoszu. (345)

1801 - W Bilczy koło Kielc urodził się Piotr Ściegienny, katolicki ksiądz, działacz niepodległościowy i chłopski.

1867 – W Dumanowie koło Kamieńca urodził się Mariusz Zaruski, żołnierz Legionów Polskich, generał WP, założyciel Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (TOPR), jeden z pionierów polskiego narciarstwa i taternictwa zimowego, organizator polskiego żeglarstwa morskiego. (145)

1887 – W guberni irkuckiej urodził się Piotr Wilniewczyc, inżynier, konstruktor broni strzeleckiej, współtwórca m.in. pistoletu Vis i pistoletu maszynowego Mors. Po II wojnie światowej zaprojektował pistolety Wir i RAK. (125)

1887 – Zmarł Włodzimierz Bonawentura Krzyżanowski, amerykański generał pochodzenia polskiego, uczestnik wojny secesyjnej. (125)

1892 – W Kołomyi urodził się Stanisław Sedlaczek, harcmistrz, w czasie II wojny światowej założyciel i naczelnik konspiracyjnego Harcerstwa Polskiego (Hufców Polskich). (120)

1937 – W Radomiu rozpoczął się XXIV Kongres PPS. (75)

1942 – W Poznaniu rozstrzelany został przez Niemców Aleksander Dębski, polityk Narodowej Demokracji, wojewoda wołyński, poseł, przewodniczący Wydziału Wykonawczego OWP, więzień brzeski. W latach 1935-1939 członek Komitetu Głównego Stronnictwa Narodowego, w czasie niemieckiej okupacji przedstawiciel SN w Politycznym Komitecie Porozumiewawczym. (70)

1976 - Do Komisji Nadzwyczajnej Sejmu przesłany został przez Jerzego Andrzejewskiego „Memoriał 101", zwierający protest środowiska twórców przeciwko zmianom w Konstytucji PRL ograniczającym prawa obywatelskie.

1980 - Sejm powołał Naczelny Sąd Administracyjny.

1981 - Premiera filmu dokumentalnego „Robotnicy `80" Andrzeja Chodakowskiego i Andrzeja Zajączkowskiego, przedstawiającego sierpniowy strajk w Stoczni Gdańskiej i negocjacje z Komisją Rządową.

1982 – Przeprowadzona została satelitarna transmisja filmu „Let Poland be Poland", wyprodukowanego przez US Departament of Information. Film obejrzało ok. 185 milionów ludzi z 50 krajów. Dzień wcześniej prezydent USA Ronald Reagan ogłosił 30 stycznia 1982 r. dniem solidarności z narodem polskim. (30)

1982 – Stan wojenny: Władze podjęły decyzję o wznowieniu sprzedaży benzyny właścicielom prywatnych samochodów. (30)

1985 – W Monachium zmarł Józef Mackiewicz, prozaik, publicysta.

1987 – W Lubieniu koło Myślenic zmarł Julian Józef Antonisz, reżyser filmów animowanych, scenarzysta, plastyk. (25)

1991 - W Warszawie zmarł Mieczysław Voit, aktor.

1997 – W Warszawie zmarł Andrzej Szczepkowski, aktor. (15)

1 lutego

---------

1717 – W Warszawie odbył się jednodniowy sejm pacyfikacyjny, tzw. Sejm Niemy, który zapoczątkował protekcję Rosji nad Rzeczpospolitą.(295)

1733 – W Warszawie zmarł August II Mocny, król Polski i książę elektor saski.

1888 – W Tarnopolu urodził się Franciszek Kleeberg, generał WP, bohaterski dowódca Grupy Operacyjnej „Polesie" walczącej z wojskami niemieckimi i sowieckimi w czasie kampanii polskiej w 1939 r. Po bitwie pod Kockiem jako ostatni polski generał złożył broń.

1889 – W Borze pod Ostrowcem w pow. Iłża. urodził się Tadeusz Piskor, oficer Legionów Polskich, jeden z najbliższych współpracowników Józefa Piłsudskiego. W latach 1926-1931 szef Sztabu Generalnego (od 1928 r. Sztabu Głównego). Podczas kampanii polskiej w 1939 r. dowódca Armii „Lublin".

1912 – W Kijowie urodziła się Ina Benita, właściwie Janina Ferow-Bułhak, aktorka teatralna, kabaretowa i filmowa. Zginęła w czasie Powstania Warszawskiego. (100)

1932 – W Łasku urodził się Marian Marek Drozdowski, historyk, varsavianista. (80)

1935 - W Warszawie zmarł Bolesław Limanowski, jeden z pierwszych działaczy polskiego ruchu socjalistycznego, współzałożyciel PPS.

1943 – W Puławach urodził się Marian Opania, aktor.

1944 - Specjalny oddział Kedywu Komendy Głównej AK „Pegaz" (późniejszy „Parasol") dokonał w Warszawie udanego zamachu na dowódcę SS i policji dystryktu warszawskiego gen. Franza Kutscherę.

1945 - Rząd Tymczasowy przeniósł się z Lublina do Warszawy.

1946 - Specjalny sąd karny w Gdańsku skazał na 8 lat więzienia niemieckiego bpa K. M. Spletta, który od 1939 r. był m.in. administratorem apostolskim diecezji chełmińskiej.

1947 – W Łodzi zmarł Stanisław Grolicki, aktor. (65)

1947 – Tadeusz Horko objął w Londynie funkcję redaktora „Dziennika Polskiego i Dziennika Żołnierza”. (65)

1951 - Rozkaz ministra obrony narodowej o wojskowej służbie zastępczej, na podstawie którego poborowych można było kierować do pracy w tzw. batalionach górniczych (od 1955 r. nazwa: Wojskowy Korpus Górniczy).

1962 – W Warszawie odbyło się ostatnie spotkanie Klubu Krzywego Koła. Dwa dni później władze podjęły decyzję o jego likwidacji, uzasadniając to tym, że jest on zdominowany przez „prawicowych nacjonalistów” i „rewizjonistów”. (50)

1972 – W Warszawie z inicjatywy Józefa Szajny powstał Teatr Studio. (40)

1982 - Ogłoszono drastyczną podwyżkę cen, prezentowaną w mediach jako zapowiedź gruntownej reformy gospodarczej. Ceny żywności wzrosły o 241 proc., a opału i energii o 171 proc. (30)

1992 – Początek emisji Radia WAWA. (20)

2011 – W Gdańsku zmarł Stanisław Michalski, aktor, dyrektor Teatru Wybrzeże.

2 lutego

--------

1536 – W Grójcu urodził się Piotr Skarga, jezuita, teolog, pisarz i kaznodzieja.

1572 – W Łubnej urodził się Maciej Łubieński, arcybiskup gnieźnieński. (440)

1842 – W Warszawie zmarł Abraham Stern, wynalazca, samouk, konstruktor mechanicznych maszyn liczących, maszyn rolniczych i urządzeń geodezyjnych. (170)

1892 – W Krakowie urodził się Stanisław Grolicki, aktor. (120)

1901- W Łodzi urodził się Kazimierz Krukowski, „Lopek", aktor, konferansjer, reżyser, literat.

1902 – W Krakowie urodził się Szymon Datner, historyk. (110)

1930 – W Andrudze koło Włodzimierza Wołyńskiego urodził się Krzysztof Chamiec, aktor.

1942 – W Chełmnie nad Nerem w obozie zagłady Niemcy zamordowali około 1200 Żydów z Sompolna. (70)

1944 - W odwecie za zastrzelenie dowódcy SS i policji dystryktu warszawskiego gen. Franza Kutschery, Niemcy dokonali w Warszawie egzekucji około 300 osób.

1965 - W Warszawie zakończył się proces przeciwko uczestnikom tzw. afery mięsnej. Były dyrektor Stołecznego Przedsiębiorstwa MHM Stanisław Wawrzecki skazany został na karę śmierci. Wyrok wykonano.

1976 - W Warszawie zmarł Kazimierz Rudzki, aktor, reżyser, pedagog.

1987 – W Monachium zmarł Alistair MacLean, pisarz szkocki, autor powieści sensacyjnych. (25)

2007 – Pałac Kultury i Nauki (PKiN) w Warszawie został wpisany do rejestru zabytków. (5)

3 lutego

--------

1735 – W Dubiecku koło Przemyśla urodził się Ignacy Krasicki, biskup warmiński i arcybiskup gnieźnieński, poeta, prozaik, autor satyrycznych poematów.

1821 - W Warszawie zmarł płk. Jan Leon Hipolit Kozietulski, uczestnik wojen napoleońskich, dowódca szwadronu pułku szwoleżerów gwardii, który wsławił się w ataku na przełęcz Somosierra.

1857 – W Londynie zmarł Stanisław Worcell, działacz rewolucyjno-demokratyczny, publicysta. (155)

1863 – W Zabrzegu koło Czechowic urodził się Józef Londzin, ksiądz, działacz narodowy na Śląsku Cieszyńskim, historyk. W latach 1918-1920 przewodniczący Polskiej Rady Narodowej na Śląsku Cieszyńskim, poseł na Sejm, senator.

1871 - We Lwowie urodził się Eugeniusz Mikołaj Romer, geograf, twórca nowoczesnej kartografii polskiej.

1899 – W Krakowie zmarł Juliusz Kossak, malarz.

1919 - W Paryżu podpisano polsko-czeską ugodę w sprawie Śląska Cieszyńskiego, wytyczając linię demarkacyjną.

1944 - W Warszawie, w odwecie za zastrzelenie przez oddział Kedywu Komendy Głównej AK dowódcy SS i policji dystryktu warszawskiego gen. Franza Kutschery, Niemcy rozstrzelali w ruinach getta 160 osób.

1947 - Zapadł wyrok w procesie przywódców Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość (WiN): płk Jan Rzepecki 8 lat więzienia, oficerowie Marian Gołębiowski - kara śmierci, Kazimierz Leski i Henryk Żuk - 12 lat, Ludwik Muzyczka i Józef Rybicki - 10 lat, Jan Szczurek-Cergowski - 7 lat, Antoni Sanojca - 6 lat, Tadeusz Jachimek - 4 lata i Emilia Malessa - 2 lata. (65)

1959 - Do Polski powróciła część skarbów dziedzictwa narodowego, wywiezionych w 1939 r. i zdeponowanych w Kanadzie. Wśród nich m.in. miecz koronacyjny królów polskich Szczerbiec.

1962 – Powstało Państwowe Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie, prezentujące zbiory astronomiczne i gnomoniczne (zegary i przyrządy do wykreślania zegarów słonecznych). (50)

1972 – W Sapporo rozpoczęły się XI Zimowe Igrzyska Olimpijskie. (40)

1982 - Przed Sądem Marynarki Wojennej w Gdyni zapadł wyrok w procesie oskarżonych o zorganizowanie strajku w Wyższej Szkole Morskiej: Ewę Kubasiewicz skazano na 10 lat więzienia, Jerzego Kowalczyka i Władysława Trzcińskiego na 9 lat, pozostałym wymierzono kary od 3 do 6 lat pozbawienia wolności. (30)

1987 – Artur Hajzer i Jerzy Kukuczka dokonali pierwszego zimowego wejścia na ośmiotysięcznik Annapurna. (25)

1997 – W Pradze zmarł Bohumil Hrabal, pisarz. (15)

2002 – W Warszawie zmarł Arnold Mostowicz, lekarz, dziennikarz, pisarz. (10)

4 lutego

--------

1505 – W Żurawnie pod Haliczem urodził się Mikołaj Rej, poeta, dramaturg, tłumacz.

1746 – W Mereczowszczyźnie na Polesiu urodził się Tadeusz Kościuszko, uczestnik wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych, generał, Naczelnik Sił Zbrojnych Narodowych w powstaniu w 1794 r.

1866 - W Warszawie urodził się Władysław Podkowiński, malarz.

1921 - Sejm RP ustanowił Order Odrodzenia Polski (Order Polonia Restituta).

1927 – W Warszawie zmarł Józef Pius Dziekoński, architekt. (85)

1932 – W Lake Placid rozpoczęły się III Zimowe Igrzyska Olimpijskie. (80)

1942 – W Warszawie zmarł prof. Kazimierz Orzechowski, kierownik Katedry i Kliniki Neurologicznej oraz dziekan Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego, prezes Polskiego Towarzystwa Neurologicznego. (70)

1943 – W Płungianach na Żmudzi urodziła się Wanda Rutkiewicz, alpinistka, która jako trzecia kobieta i pierwsza Europejka stanęła na wierzchołku najwyższego szczytu świata - Mount Everest.

1945 - W Jałcie rozpoczęła się konferencja „Wielkiej Trójki" (W. Churchill, F. D. Roosevelt, J. Stalin).

1949 - Sejm uchwalił ustawę o Funduszu Wczasów Pracowniczych (FWP).

1951 - W Krakowie ukazał się pierwszy numer tygodnika społeczno-literackiego „Życie Literackie".

1952 – W Warszawie urodził się Andrzej Strzelecki, reżyser, aktor, satyryk. (60)

1968 – W Chorzowie urodził się Grzegorz Jarzyna, reżyser teatralny i operowy, dyrektor naczelny i artystyczny TR Warszawa.

1989 - W Warszawie rozpoczął się III Kongres Konfederacji Polski Niepodległej, który po kilku godzinach został przerwany przez interwencję milicji.

5 lutego

--------

1752 – Marszałek wielki koronny Franciszek Bieliński powołał w Ostrowie Wielkopolskim pierwszą zawodową straż pożarną na ziemiach polskich. (260)

1862 – W Dębinach koło Przasnysza urodził się Aleksander Kakowski, arcybiskup metropolita warszawski, kardynał, ostatni prymas Królestwa Polskiego. (150)

1930 – W Gnaszynie, dziś dzielnica Częstochowy, urodziła się Kalina Jędrusik, aktorka, piosenkarka.

1937 - Wicepremier i minister skarbu Eugeniusz Kwiatkowski na posiedzeniu Komisji Budżetowej Sejmu przedstawił plan budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego (COP). (75)

1942 – W Aszchabadzie urodził się Andrzej Wohl, aktor, reżyser, producent filmowy. (70)

1943 - Początek akcji likwidacyjnej w getcie białostockim. W ciągu ośmiu dni Niemcy wywieźli do obozu zagłady w Treblince 10 tys. ludzi, a 2 tys. zamordowali na miejscu.

1947 - Sejm wybrał Bolesława Bieruta prezydentem RP. (65)

1982 - W Świdniku na wezwanie władz „Solidarności" zaczęły się masowe spacery w porze nadawania Dziennika TV o 19.30. Z czasem do podobnej akcji przystąpili mieszkańcy innych miast. (30)

1982 – W Londynie zmarł Tadeusz Bielecki, polityk narodowo-demokratyczny, działacz OWP, poseł na Sejm, prezes Stronnictwa Narodowego. (30)

2005 – W Warszawie zmarła Michalina Wisłocka, ginekolog, cytolog i seksuolog. Autorka pierwszych polskich popularnonaukowych książek dotyczących seksuologii. (PAP)

mjs/ la/

Dyskusja na dany temat:

Aktualnie brak wiadomości dla tego tematu. Chcesz być pierwszy ? Napisz wiadomość >

Najświeższe wiadomości IOH News: