Kalendarz rocznic 11-17 czerwca 2012

11 czerwca

----------

1742 – Cesarzowa Maria Teresa Habsburg i władca Prus Fryderyk II Wielki podpisali we Wrocławiu pokój kończący I wojnę śląską. (270)

1897 – W Łodzi urodził się Aleksander Tansman, kompozytor, pianista. (115)

1937 – W Moskwie specjalny trybunał Sądu Najwyższego ZSRS skazał na karę śmierci marszałka Michaiła Tuchaczewskiego oraz siedmiu innych wysokiej rangi oficerów sowieckich, których oskarżono o zdradę i szpiegostwo. Skazani po ogłoszeniu wyroku zostali przewiezieni na Łubiankę i rozstrzelani. (75)

1943 - Reichsfuehrer SS Heinrich Himmler wydał rozkaz o utworzeniu na terenie ruin getta warszawskiego obozu koncentracyjnego Konzentrationslager Warschau, zwanego potocznie "Gęsiówką".

1944 - Początek walki partyzantów sowieckich, AL i AK z niemieckimi oddziałami w Lasach Janowskich i Puszczy Solskiej.

1945 - Rozkaz Naczelnego Dowódcy WP o przeciwdziałaniu zajęcia przez armię czechosłowacką terenów Śląska przejętych przez Polskę w 1938 r.

1952 – W Olsztynie urodził się Bronisław Wildstein, działacz opozycji antykomunistycznej, dziennikarz, publicysta, pisarz; prezes TVP w latach 2006-2007. (60)

1945 - Antysemickie rozruchy w Rzeszowie.

1972 – Zmarł Andrzej Nardelli, aktor, piosenkarz. (40)

1981 - W prasie opublikowany został list KC KPZR do KC PZPR.

1981 - W Maisons-Laffitte zmarła Maria Czapska, eseistka, tłumaczka, współredaktorka paryskiej "Kultury".

12 czerwca

----------

1827 – W Warszawie zmarł Wojciech Skarszewski, arcybiskup warszawski i prymas Królestwa Polskiego (1824-1827); targowiczanin, skazany w czasie Powstania Kościuszkowskiego na karę śmierci, uwolniony po upadku insurekcji.(185)

1915 – W Radomiu zmarł Józef Brandt, malarz, przedstawiciel nurtu batalistycznego.

1942 – W dniu swoich 13 urodzin ukrywająca się w okupowanym przez Niemców Amsterdamie żydowska dziewczynka Anna Frank rozpoczęła pisać dziennik, który stał się jednym z najważniejszych świadectw Holocaustu. (70)

1945 - Uchwała Rady Ministrów o przejęciu przez państwo całego poniemieckiego majątku ruchomego i nieruchomego.

1952 – W Warszawie urodził się Jerzy Eisler, historyk. (60)

1967 - Polska Rzeczpospolita Ludowa, na polecenie Związku Sowieckiego, zerwała stosunki dyplomatyczne z Tel-Avivem w związku z wojną izraelsko-arabską (tzw. wojną sześciodniową), w której Warszawa, podobnie jak Moskwa, popierała Arabów i potępiała działania Izraela. (45)

1986 - Polska została ponownie członkiem Międzynarodowego Funduszu Walutowego.

1990 – Deklaracja suwerenności Federacji Rosyjskiej.

1997 – W Paryżu zmarł Bułat Okudżawa, pisarz, poeta, piosenkarz, kompozytor. (15)

2010 – W Warszawie zmarł Jerzy Stefan Stawiński, scenarzysta, reżyser, prozaik, żołnierz Powstania Warszawskiego.

13 czerwca

----------

1611 - Wojska polskie zdobyły Smoleńsk.

1702 – W Ołyce urodził się Michał Kazimierz Radziwiłł, zwany Rybeńko, wojewoda wileński i hetman wielki litewski. (310)

1872 – W Rudnikach koło Mościsk urodził się Jan Szczepanik, wynalazca samouk, nazywany polskim Edisonem; zajmował się m.in. barwną kinematografią. (140)

1915 - Szarża ułanów II Brygady Legionów na rosyjskie okopy pod Rokitną.

1917 – W Charkowie urodziła się Halina Gryglaszewska, aktorka, reżyserka teatralna. (95)

1930 – W Warszawie urodził się Ryszard Kukliński, oficer Sztabu Generalnego LWP, który przekazał CIA informacje o przygotowaniach do wprowadzenia stanu wojennego w Polsce oraz plany tej operacji, a także inne tajemnice Układu Warszawskiego. W 1984 r. Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie skazał Kuklińskiego zaocznie za "dezercję i zdradę" na karę śmierci.

1946 - Wydany został dekret o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy państwa - tzw. mały kodeks karny.

1950 - W wypadku samochodowym w Niemczech zginął Ksawery Pruszyński, pisarz, publicysta.

1954 – Urodziła się Antonina Krzysztoń, piosenkarka, kompozytorka i autorka tekstów.

1954 – W Warszawie urodził się Marcin Troński, aktor.

1957 – W Głuchołazach urodził się Michał Bajor, piosenkarz, aktor. (55)

1962 – W Tomaszowie Mazowieckim urodził się Cezary Pazura, aktor. (50)

1982 - We Wrocławiu ukazał się pierwszy numer podziemnego pisma "Solidarność Walcząca", wydawanego przez Region Dolny Śląsk. (30)

1982 – W Hiszpanii rozpoczęły się XII Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej. (30)

2007 – W Warszawie zmarł Jacek Skubikowski, piosenkarz, gitarzysta, kompozytor i autor tekstów piosenek. (5)

14 czerwca

----------

1807 – Pod Frydlandem w Prusach Wschodnich wojska Napoleona Bonaparte pokonały armię rosyjską. Była to decydująca bitwa w wojnie Francji z Rosją i Prusami. (205)

1812 – W Piaskach na Lubelszczyźnie urodził się Antoni Patek, uczestnik Powstania Listopadowego, zegarmistrz, wspólnie z Adrienem Philippe`em założył istniejącą do dziś firmę produkującą ekskluzywne zegarki. (200)

1845 – Otwarto pierwszy odcinek Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej pomiędzy Warszawą a Grodziskiem Mazowieckim.

1927 – W Paryżu na Cmentarzu Montmartre przeprowadzono ekshumację szczątków Juliusza Słowackiego, które na polecenie marszałka Józefa Piłsudskiego sprowadzono do Polski i uroczyście złożono na Wawelu.

1927 – Uchwałą warszawskiego magistratu powołano Miejski Ogród Zoologiczny na Pradze. (85)

1930 – W Poznaniu urodził się Włodzimierz Odojewski, prozaik, publicysta, wieloletni kierownik literacki Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

1932 – Kryzys gdański: Wobec wzrostu nastrojów nacjonalistycznych w Gdańsku oraz działań władz Wolnego Miasta Gdańska zmierzających do ograniczenia uprawnień przysługujących w tym mieście Polsce do gdańskiego portu wpłynął niszczyciel ORP „Wicher”. Dowództwo polskiego okrętu otrzymało rozkaz ostrzelania budynku senatu, jeśliby władze Gdańska zdecydowały się na wrogą reakcję wobec polskiej bandery. (80)

1933 – W Łodzi urodził się Jerzy Kosiński, właściwie Jerzy Nikodem Lewinkopf, pisarz.

1940 - Niemcy skierowali z Tarnowa do KL Auschwitz pierwszy transport więźniów politycznych złożony z 728 Polaków. Wśród nich była niewielka grupa polskich Żydów. Dzień ten uznawany jest za początek funkcjonowania obozu.

1956 - Do Polski powrócił z emigracji Stanisław Cat-Mackiewicz.

1958 - W Świerku uruchomiony został pierwszy polskie reaktor jądrowy "Ewa".

1959 – W Łodzi urodził się Władysław Pasikowski, reżyser filmowy.

1966 - Watykańska Kongregacja Doktryny Wiary z upoważnienia papieża Pawła VI ogłosiła zniesienie "Indeksu ksiąg zakazanych".

1969 - W Wiesbaden zmarł Marek Hłasko, prozaik.

1970 – W Krakowie zmarł Roman Ingarden, filozof, estetyk.

1982 – W czasie Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej w Hiszpanii reprezentacja Polski zremisowała z Włochami 0:0. (30)

1985 - W Gdańsku zakończył się proces Władysława Frasyniuka, Bogdana Lisa i Adam Michnika. Zapadły wyroki skazujące na kary od 2,5 roku do 3,5 roku więzienia.

1985 - We Wrocławiu po raz pierwszy od czasu II wojny światowej udostępniona została publiczności "Panorama Racławicka" Wojciecha Kossaka i Jana Styki.

1987 – W Essen w Niemczech zmarł Stanisław Bareja, reżyser filmowy. (25)

15 czerwca

----------

1927 – W Wilnie urodził się Andrzej Wróblewski, malarz. (85)

1934 - Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów dokonała w Warszawie zamachu na ministra spraw wewnętrznych Bronisława Pierackiego, który w wyniku odniesionych ran zmarł tego samego dnia.

1941 - W Sztokholmie zmarł Stanisław Thugutt, żołnierz Legionów Polskich i POW, prezes PSL "Wyzwolenie" (1922-1923), wicepremier (1924-1925), prezes Rady Naczelnej Stronnictwa Ludowego (1935-1938), poseł na Sejm (1922-1927).

1944 - Oddział dyspozycyjny "A" Kedywu Okręgu Warszawskiego AK zastrzelił przy ul. Krasińskiego w Warszawie SS-Untersturmfuehrera Herberta Junka, komendanta więzienia na Pawiaku (1943-1944).

1952 – W Londynie zmarła Krystyna Skarbek, jedna z najwybitniejszych kobiet szpiegów II wojny światowej, agentka brytyjskiego wywiadu SOE. (60)

1956 - W Warszawie urodził się Henryk Gołębiewski, aktor.

1957 – W Warszawie urodził się Tomasz Raczek, krytyk filmowy, publicysta, wydawca, autor programów telewizyjnych i radiowych. (55)

1962 – W Warszawie zmarł arcybiskup lwowski Eugeniusz Baziak. (50)

1977 – Premiera filmu „O jeden most za daleko” w reżyserii Richarda Attenborough. (35)

1981 - Początek procesu przywódców Konfederacji Polski Niepodległej, którym zarzucono dążenie do obalenia ustroju PRL. Na ławie oskarżonych: Tadeusz Jandziszak, Leszek Moczulski, Tadeusz Stański, Romuald Szeremietiew.

16 czerwca

----------

1895 - W Gniewczynie Łańcuckiej urodził się Antoni Chruściel, "Nurt", "Monter", generał, komendant Okręgu Warszawa ZWZ-AK, bezpośredni dowódca oddziałów walczących w Powstaniu Warszawskim.

1898 – W Krakowie odsłonięto pomnik Adama Mickiewicza.

1924 – We Lwowie urodził się Adam Hanuszkiewicz, reżyser, aktor, współtwórca i pierwszy reżyser naczelny Teatru TV; dyrektor teatrów warszawskich: Powszechnego, Narodowego i Nowego.

1931 - W Warszawie urodził się Andrzej Ostoja-Owsiany, działacz opozycyjny, członek Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, NSZZ "Solidarność" oraz Konfederacji Polski Niepodległej. W latach 1993-1997 poseł, przewodniczący Klubu Parlamentarnego KPN.

1944 - W Jewłaszach nad Niemnem w walce z Niemcami zginął Jan Piwnik "Ponury" - cichociemny, oficer "Wachlarza", szef Kedywu Okręgu Radomsko-Kieleckiego Armii Krajowej oraz legendarny dowódca partyzanckich zgrupowań walczących w Górach Świętokrzyskich i oddziału dywersyjnego na Nowogródczyźnie.

1946 - W Krakowie zmarł Józef Feldman, historyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

1947 – W Warszawie urodziła się Małgorzata Niemirska, aktorka. (65)

1983 - Rozpoczęła się II pielgrzymka papieża Jana Pawła II do Polski (16-23 czerwca).

2006 - W Warszawie zmarł Igor Śmiałowski, aktor.

17 czerwca

----------

1025 – Zmarł król Bolesław I Chrobry.

1501 – W Toruniu zmarł król Jan I Olbracht.

1696 – W Wilanowie zmarł król Jan III Sobieski.

1793 – W Grodnie rozpoczął obrady, zwołany na żądanie Rosji, ostatni Sejm Rzeczypospolitej szlacheckiej. Pracując pod terrorem rosyjskich wojsk zatwierdził II rozbiór oraz ustalił nową organizację państwa, która niemal całkowicie unieważniała ustawodawstwo Sejmu Wielkiego.

1931 - W Ciechanowie urodził się Ignacy Gogolewski, aktor.

1934 - Ukazał się dekret prezydenta RP Ignacego Mościckiego o utworzeniu obozu izolacyjnego w Berezie Kartuskiej.

1939 – W Warszawie urodził się Krzysztof Zanussi, reżyser, scenarzysta i producent filmowy.

1945 - W Moskwie rozpoczęły się rozmowy na temat utworzenia w Polsce Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej.

1945 – Wojsko Polskie zajęło polską część Cieszyna.

1971 - W Montrealu zmarł gen. Antoni Szyling. W czasie kampanii polskiej 1939 r. dowódca Armii „Kraków", mającej bronić Górnego Śląska i południowego skrzydła polskiego frontu. Po walkach odwrotowych wyprowadził większość sił armii na wschód od Wisły. Dowodził w bitwie pod Tomaszowem Lubelskim.

1972 – W Warszawie urodził się Michał Żebrowski, aktor. (40)

1972 – Początek afery Watergate w Stanach Zjednoczonych. W nocy z 16 na 17 czerwca 1972 r., w czasie trwającej kampanii prezydenckiej, do siedziby Komitetu Krajowego Partii Demokratycznej w Waszyngtonie dokonano włamania. Prowadzone śledztwo ujawniło, że było ono uzgodnione z prezydentem Richardem Nixonem, kandydatem Partii Republikańskiej w wyborach prezydenckich. (40)

1975 - Wizytę w Polsce rozpoczął prezydent Francji Valery Giscard d`Estaing.

1983 - W Warszawie zmarł Miron Białoszewski, poeta, prozaik, twórca teatralny, autor m.in. "Pamiętnika z powstania warszawskiego".

1985 - SB aresztowała w Warszawie Tadeusza Jedynaka, członka Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ "Solidarność" z regionu Śląsko-Dąbrowskiego.

1991 - W Bonn premier Jan Krzysztof Bielecki i kanclerz Helmut Kohl podpisali polsko-niemiecki traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy.

2004 - W Warszawie zmarł Jacek Kuroń, wieloletni więzień polityczny PRL, współtwórca Komitetu Obrony Robotników, czołowy doradca kierownictwa NSZZ "Solidarność", uczestnik obrad Okrągłego Stołu, parlamentarzysta, minister pracy i polityki socjalnej, historyk, publicysta, wychowawca, społecznik.

2010 – W Nowym Jorku zmarła Elżbieta Czyżewska, aktorka. (PAP)

mj/ ls/

Dyskusja na dany temat:

Najświeższe wiadomości IOH News: