Kalendarz Rocznic 12 - 18 grudnia 2011

12 grudnia

----------

1366 – Zmarł biskup krakowski Bodzanta. (645)

1501 – W katedrze wawelskiej na króla Polski koronowany został Aleksander Jagiellończyk. (510)

1586 – W Grodnie zmarł król Stefan Batory. (425)

1860 - W Szymborzu urodził się Jan Kasprowicz, poeta, dramaturg i krytyk teatralny.

1886 – W Pławowicach koło Miechowa urodził się Ludwik Hieronim Morstin, dramatopisarz, prozaik, poeta, tłumacz. (145)

1886 – W Warszawie urodził się Adam Pragier, ekonomista, prawnik, działacz PPS, poseł na Sejm II RP, skazany w procesie brzeskim. (145)

1890 - W Tarnopolu urodził się Kazimierz Ajdukiewicz, filozof, logik.

1915 - W Warszawie urodził się Jeremi Przybora, poeta, aktor, współtwórca "Kabaretu Starszych Panów".

1916 - Do Warszawy przybył entuzjastycznie witany Józef Piłsudski. (95)

1941 – W Warszawie zmarł Antoni Sujkowski, minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego (1926), rektor Wyższej Szkoły Handlowej w Warszawie (1929-1931), od 1932 r. prezes Polskiego Towarzystwa Geograficznego. (70)

1945 - Podczas I Zjazdu Polskiej Partii Robotniczej (6-13 XII) Komitet Centralny powołał Władysława Gomułkę na stanowisko sekretarza generalnego.

1968 - Zapadły wyroki w procesie studentów oskarżonych o udział w marcowych protestach: Jan Lityński - 2,5 roku więzienia, Seweryn Blumsztajn - 2 lata.

1970 - Radio i telewizja nadały wieczorem komunikat o znaczących podwyżkach cen detalicznych artykułów spożywczych i przemysłowych. Informacje te stały się bezpośrednią przyczyną strajków i demonstracji na Wybrzeżu.

1974 - List 15 polskich intelektualistów i artystów do władz PRL zawierający żądanie udostępnienia Polakom zamieszkałym w ZSRS kontaktu z polską kulturą oraz własnego szkolnictwa.

1981 - Początek operacji wprowadzania stanu wojennego - jeszcze przed północą jednostki MSW składające się z grup specjalnych, oddziałów ZOMO, jednostek antyterrorystycznych, funkcjonariuszy SB, oddziałów Jednostek Nadwiślańskich przy wsparciu wojska rozpoczęły działania. (30)

1981 - W Warszawie odbyło się pierwsze posiedzenie Prymasowskiej Rady Społecznej, której przewodniczył prof. Stanisław Stomma. (30)

1981 - W Gdańsku drugi dzień trwało posiedzenie Komisji Krajowej NSZZ "Solidarności".

13 grudnia

----------

1860 - W Warszawie powstało Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych.

1936 – Oblot pierwszego prototypu dwusilnikowego bombowca polskiej konstrukcji PZL 37 Łoś. (75)

1936 – W obecności wicepremiera i ministra skarbu Eugeniusza Kwiatkowskiego uroczyście otwarto zaporę wodną na Sole w Porąbce – największą inwestycję hydrologiczną II RP. (75)

1942 - Pierwszy transport do KL Auschwitz Polaków wysiedlanych z Zamojszczyzny w ramach realizacji nazistowskiego "Generalplan Ost" (Generalnego Planu Wschodniego).

1943 - W Warszawie żołnierze oddziału dyspozycyjnego "Agat" Komendy Głównej AK pod dowództwem Kazimierza Kardasia "Orkana" przeprowadzili udany zamach na Emila Brauna, kierownika niemieckiego Urzędu Kwaterunkowego, współorganizatora ulicznych łapanek w Warszawie i inicjatora tajnego planu masowego wysiedlania ludności z miasta.

1954 - Z więzienia zwolniony został Władysław Gomułka.

1957 - Sejm podjął decyzję o przywróceniu, zniesionej w 1952 r., Najwyższej Izby Kontroli.

1966 - W Waszyngtonie w wieku 65 lat zmarł Stanisław Mikołajczyk - działacz ruchu ludowego, premier rządu RP na uchodźstwie (1943-1944).

1981 - O godz. 6 rano Polskie Radio nadało wystąpienie gen. Wojciecha Jaruzelskiego, w którym informował on Polaków o ukonstytuowaniu się Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON) i wprowadzeniu na mocy dekretu Rady Państwa stanu wojennego na terenie całego kraju.

1991 – Premiera filmu „Rozmowy kontrolowane” w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego. (20)

14 grudnia

----------

1901 – W Kościanie urodził się Feliks Stamm, trener bokserski. (110)

1911 – W Warszawie urodził się Jerzy Iwanow-Szajnowicz, pływak, reprezentant Polski w piłce wodnej. Od 1926 r. w Salonikach. W czasie II wojny agent brytyjskich służb, bohater greckiego ruchu oporu. (100)

1922 - Prezydent Gabriel Narutowicz przejął władzę z rąk Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego.

1948 - W Warszawie podczas II Zjazdu PPR i XVIII Kongresu PPS zapadła decyzja o zjednoczeniu obu partii.

1950 - Prezydium rządu podjęło uchwałę o wybudowaniu w Warszawie do 1956 r. linii metra.

1965 - We Frankfurcie nad Menem rozpoczął się tzw. drugi proces oświęcimski.

1970 - Strajk robotników gdańskiej Stoczni im. Lenina żądających zniesienia podwyżek i zmian personalnych w kierownictwie partii. Manifestacje uliczne w Gdańsku - walki z milicją i wojskiem.

1970 - W Warszawie urodziła się Anna Maria Jopek, wokalistka, kompozytorka, pianistka, autorka tekstów.

1976 – W obecności najwyższych władz państwowych PRL oraz premiera ZSRR Aleksieja Kosygina odbyła się uroczystość oddania do eksploatacji Huty „Katowice”.(35)

15 grudnia

----------

1859 – W Białymstoku urodził się Ludwik Zamenhof, lekarz, twórca języka esperanto.

1900 - W Warszawie otwarto gmach Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych.

1936 – Uruchomiono elektryczną linię kolejową na trasie Otwock-Pruszków. (75)

1936 – W Warszawie urodził się Krzysztof Sadowski, pianista, organista, kompozytor jazzowy. (75)

1948 - W Warszawie rozpoczął się Kongres Zjednoczeniowy PPR i PPS, podczas którego utworzono Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą (PZPR). Wybrany na Kongresie Komitet Centralny powołał Biuro Polityczne, z przewodniczącym Bolesławem Bierutem na czele.

1956 – Polskie Radio nadało pierwszy odcinek słuchowiska „Matysiakowie”. (55)

1961 – Sąd w Jerozolimie skazał na karę śmierci Adolfa Eichmanna, szefa wydziału żydowskiego w Głównym Urzędzie Bezpieczeństwa Rzeszy, „mordercy zza biurka”, odpowiedzialnego za śmierć milionów Żydów. (50)

1970 - Kolejny dzień robotniczych protestów na Wybrzeżu - początek strajków w Gdyni, Elblągu, Słupsku i Szczecinie. Na ulicach Gdańska trwały starcia demonstrantów z milicją i wojskiem. Padli zabici i ranni.

1971 – W Lubinie urodziła się Edyta Olszówka, aktorka. (40)

1981 - Pacyfikacja kopalni "Manifest Lipcowy" w Jastrzębiu i Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego w Świdniku. (30)

1990 - Po przegranej pierwszej turze wyborów prezydenckich premier Tadeusz Mazowiecki podał się do dymisji.

1995 - W Warszawie zmarł prof. Andrzej Zahorski, historyk.

16 grudnia

----------

1672 – W opactwie Nevers we Francji zmarł były król polski Jan II Kazimierz Waza.

1861 – W Urłowie koło Zborowa zmarł Karol Lipiński, skrzypek, kompozytor. (150)

1916 – W Moskwie urodził się Edward Dziewoński, aktor, reżyser, założyciel literacko-satyrycznego kabaretu „Dudek”. (95)

1922 - Podczas zwiedzania wystawy w warszawskiej Zachęcie zastrzelony został prezydent RP Gabriel Narutowicz. Tego samego dnia powołano rząd gen. Władysława Sikorskiego.

1930 - W Warszawie urodził się Jerzy Markuszewski, reżyser teatralny, twórca STS-u (Studenckiego Teatru Satyryków), scenarzysta, aktor.

1936 – W Gdańsku urodził się Eugeniusz Kujawski, aktor. (75)

1945 - Rozpoczęcie zajęć na Uniwersytecie Warszawskim.

1948 - Ukazał się pierwszy numer "Trybuny Ludu" - organu KC PZPR.

1956 – W krakowskiej „Piwnicy pod Baranami” odbyła się premiera pierwszego piwnicznego kabaretu, zatytułowanego „Polska Stajnia Narodowa”. (55)

1970 - Kolejny dzień demonstracji w Gdańsku. Na polecenie Zenona Kliszki zablokowano Stocznię im. Lenina, a do próbujących z niej wyjść na ulicę robotników, wojsko otworzyło ogień. Fala strajków rozlała się na całe Wybrzeże, przybierając charakter powstania robotniczego.

1980 - W Gdańsku odsłonięto Pomnik Poległych Stoczniowców, którzy zostali zabici w czasie tłumienia przez władze komunistyczne robotniczych protestów w grudniu 1970 r.

1980 – W Warszawie zmarł gen. Stanisław Tatar, w latach 1940-1943 szef Oddziału III Operacyjnego KG ZWZ/AK, od 1943 r. zastępca Komendanta Głównego. W 1951 r. skazany w "procesie generałów" na dożywotnie więzienie. W 1956 r. zwolniony i zrehabilitowany.

1981 - W czasie pacyfikacji strajku w Kopalni Węgla Kamiennego "Wujek" w Katowicach milicja użyła broni palnej. Zginęło 9 górników, wielu zostało rannych. (30)

1991 – W Brukseli podpisany został Układ Europejski ustanawiający stowarzyszenie pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi. (20)

17 grudnia

----------

1881 – W Komarnie koło Lwowa urodził się Mieczysław Orłowicz, krajoznawca, współorganizator Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego i Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. (130)

1897 – W Płocku urodził się Władysław Broniewski, poeta.

1950 - Podczas wspólnego zjazdu Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego i Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego podjęto decyzję o połączeniu obu towarzystw i utworzeniu Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK).

1954 - W Warszawie zmarła Zofia Nałkowska, pisarka.

1955 - Rząd podjął decyzję o rozwiązaniu Powszechnej Organizacji "Służba Polsce".

1956 - Władze PRL i ZSRR podpisały umowy o repatriacji Polaków ze Związku Radzieckiego oraz statusie wojsk radzieckich stacjonujących w Polsce. (55)

1956 – W Pobiedziskach w Wielkopolsce urodził się Andrzej Pieczyński, aktor, reżyser teatralny. (55)

1970 - Masakra w Gdyni. Rano wojsko otworzyło ogień w stronę robotników idących z dworca do zablokowanej stoczni. Padli zabici i ranni. Starcia w mieście trwały do wieczora. Strajki i demonstracje w Szczecinie. Po dwudniowych walkach w kilkudziesięciu przedsiębiorstwach kontynuowano strajk generalny, kierowany przez ogólnomiejski komitet strajkowy. Do starć demonstrantów z siłami porządkowymi doszło także w Elblągu i Słupsku.

1981 – W Warszawie pod przewodnictwem biskupa Władysława Miziołka powstał Prymasowski Komitet Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom. (30)

1982 - W Warszawie odbyło się pierwsze posiedzenie Tymczasowej Rady Krajowej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego (PRON). Przewodniczącym wybrano Jana Dobraczyńskiego.

1989 - Wicepremier i minister finansów Leszek Balcerowicz przedstawił w Sejmie zarys rządowego programu reform gospodarczych.

18 grudnia

----------

1878 – W Gori w Gruzji urodził się Józef Stalin, właściwie Iosif Dżugaszwili, sekretarz generalny KC KPZR i premier ZSRR. Zbrodniarz, odpowiedzialny za prześladowania i śmierć milionów ludzi, który niemal przez ćwierć wieku wszechwładnie rządził totalitarnym państwem sowieckim. Wśród jego ofiar były setki tysięcy Polaków.

1896 – W Petersburgu urodził się Stanisław Mackiewicz, ps. „Cat”, konserwatysta, pisarz, publicysta, założyciel i redaktor wileńskiego „Słowa”. Poseł na Sejm II RP z list BBWR, więzień Berezy Kartuskiej. Po wybuchu II wojny światowej członek Rady Narodowej (1940-1941). W latach 1954-1955 premier rządu RP na emigracji. (115)

1921 – Polska reprezentacja piłki nożnej rozegrała w Budapeszcie swój pierwszy oficjalny mecz międzypaństwowy, przegrywając z Węgrami 0:1. (90)

1929 – W Inowrocławiu urodził się Józef Glemp, prymas Polski, kardynał.

1936 – W Starogardzie Gdańskim urodził się Henryk Jankowski, kapelan „Solidarności”, wieloletni proboszcz parafii św. Brygidy w Gdańsku. (75)

1941 – W nocy z 17 na 18 grudnia w Katowicach Gestapo aresztowało 456 członków Katowickiego Inspektoratu ZWZ. (70)

1941 – W Drogomyślu w pow. cieszyńskim urodził się Jan Kowalczyk, jeździec, złoty medalista igrzysk olimpijskich w Moskwie w indywidualnym konkursie skoków przez przeszkody z Moskwy. (70)

1952 – W Starachowicach urodziła się Krystyna Janda, aktorka, reżyserka, właścicielka Teatru Polonia w Warszawie.

1970 - Większość Biura Politycznego opowiedziała się za politycznym rozwiązaniem konfliktu na Wybrzeżu. Decyzja ta była zgodna z sugestią przekazaną premierowi Cyrankiewiczowi przez Leonida Breżniewa i oznaczała klęskę Władysława Gomułki. W tym czasie w Trójmieście w zasadzie panował już spokój. Protesty trwały jeszcze w Elblągu oraz w Szczecinie, gdzie ostatecznie 22 grudnia przerwano strajk.

1979 - Wolne Związki Zawodowe i Ruch Młodej Polski zorganizowały w Gdańsku kilkutysięczną manifestację w rocznicę krwawej pacyfikacji robotniczych protestów w grudniu 1970 r. Przed bramą nr 2 Stoczni Gdańskiej przemawiał Lech Wałęsa.

1988 - W Warszawie w kościele Bożego Miłosierdzia został utworzony Komitet Obywatelski przy Przewodniczącym NSZZ "Solidarność" Lechu Wałęsie. Sekretarzem Komitetu został Henryk Wujec. Dodatkowo powołano 15 komisji, które miały zajmować się przygotowaniem stanowiska opozycji na obrady Okrągłego Stołu.

(PAP)

mjs/ ls/

Dyskusja na dany temat:

Aktualnie brak wiadomości dla tego tematu. Chcesz być pierwszy ? Napisz wiadomość >

Najświeższe wiadomości IOH News: